by নিম গছৰ বৈজ্ঞানিক নাম আজাদিৰাচ্টা ইণ্ডিকা (Azadirachta indica)
নিম গছৰ বৈজ্ঞানিক নাম :-
নিম গছ ‘Meliaceae’ পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত এবিধ উদ্ভিদ। এই উদ্ভিদবিধ ভাৰত, পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশৰ ক্ৰান্তীয় তথা অৰ্ধক্ৰান্তীয় বনাঞ্চলত স্থানীয়ভাৱে হয়।
নিম এবিধ খৰকৈ বৃদ্ধি পোৱা চিৰসেউজীয়া উদ্ভিদ। ইয়াৰ উচ্চতা প্ৰায় ১৫-২০ মিটাৰ পৰ্যন্ত হ’ব পাৰে। এই গছৰ ডালবোৰ বহল আৰু ফনা-মেলা হয়। এই উদ্ভিদৰ পাতবোৰ opposite, pinnate আৰু ২০-৪০ ছে: মি: দীঘল হয়। ইয়াৰ ফুলবোৰ বগা বৰণৰ আৰু সুগন্ধি হয়। নিমৰ ফুল মিহি আৰু হালধীয়া-বগা বৰণৰ হোৱা দেখা যায়।
নিম পাতার উপকারিতা / নিমৰ উপকাৰিতা:-
যিহেতু প্ৰাচীন কালৰ পৰাই নিম নিৰাময়ৰ বাবে বিখ্যাত হৈ আহিছে। প্ৰাচীনতম সংস্কৃত চিকিত্সামূলক লেখাত ইয়াৰ ফল, বীজ, তেল, পাত, মূল আদিৰ উপকাৰিতাৰ বিষয়ে উল্লেখ আছে, – এই প্ৰতিটো ঔষধেই ভাৰতীয় আয়ুৰ্বেদ আৰু ইউনানী চিকিত্সা পদ্ধতিত দীৰ্ঘদিন ধৰি ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে। সেয়েহে হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি এছিয়াৰ লাখ লাখ লোকে নিম ব্যৱহাৰ কৰি আহিছে। ইয়াৰ উপৰিও যিবোৰ ঠাইত শেহতীয়াকৈ এই গছৰ প্ৰচলন হৈছে , যেনে – ক্ৰান্তীয় আমেৰিকা আৰু আফ্ৰিকা , সেইবোৰ ঠাইত ই বিভিন্ন ৰোগৰ উপযোগী ঔষধ হিচাপেও প্ৰতিষ্ঠা লাভ কৰিছে।
আজি, শ্ৰেষ্ঠ প্ৰতিষ্ঠিত আৰু বহুলভাৱে স্বীকৃত ব্যৱহাৰসমূহ সাধাৰণ এন্টিসেপ্টিক হিচাপে ইয়াৰ গুণাগুণৰ ওপৰত আধাৰিত। নিম প্ৰস্তুতকৰণ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ছালৰ ৰোগ , সেপ্টিক ঘাঁ , আৰু সংক্ৰমিত জ্বলনৰ বিৰুদ্ধে ফলপ্ৰসূ বুলি জানিব পৰা গৈছে। পুলি বা কাঁহীৰ ৰূপত লগাই লোৱা পাতবোৰো ফোঁহা , আলচাৰ আৰু একজিমা ৰোগৰ বাবে উপযোগী। ছালৰ ৰোগ যেনে স্ক্ৰ’ফুলা, আলচাৰ, ৰিংৱাৰ্ম আদিৰ বাবে এই তেল ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
বহুতো ৰোগৰ নিৰাময়ৰ দাবী কৰা হৈছে কিন্তু নিয়ন্ত্ৰিত অৱস্থাত পৰীক্ষণৰ দ্বাৰা স্বতন্ত্ৰভাৱে নিশ্চিত কৰা হোৱা নাই। তথাপিও, ভৱিষ্যতে নিমৰ ব্যৱহাৰ অধিক ব্যাপক হ’ব পাৰে বুলি কৌতুহলজনক সংকেত পোৱা গৈছে। এই আশাব্যঞ্জক , কিন্তু প্ৰমাণিত নোহোৱা এপ্লিকেচনবোৰৰ ভিতৰত আছে প্ৰদাহৰোধী , হাইপোটেনচিভ আৰু আলচাৰ বিৰোধী চিকিত্সা।
চিকিত্সা আৰু পশু চিকিত্সা অধ্যয়নৰ কিছুমান শেহতীয়া ফলাফলৰ সাৰাংশ তলত উল্লেখ কৰা হ’ল।
প্ৰদাহ আৰু আৰ্থৰাইটিছৰ বাবে নিমৰ সম্ভাব্য ব্যৱহাৰঃ
অধ্যয়নৰ পৰা দেখা গৈছে যে নিমত পোৱা নিমবিডিন নামৰ ৰাসায়নিক পদাৰ্থত প্ৰদাহৰোধী আৰু সন্ধিপ্ৰদাহৰোধী ক্ৰিয়া থাকিব পাৰে। নিমবিডিনে মেক্ৰোফেজ আৰু নিউট্ৰফিলৰ প্ৰদাহজনিত কাৰ্যক বাধা দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে। নিমখ জ্বলন কমোৱাত সহায় কৰিব পাৰে আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত ফুলা আৰু বেদনা কমোৱাত সহায় কৰিব পাৰে। স্ব-প্ৰতিৰক্ষাজনিত প্ৰতিক্ৰিয়াৰ ফলত গাঁঠি আৰু মাংসপেশীত হোৱা প্ৰদাহ আৰু যন্ত্ৰণাৰ দ্বাৰা চিহ্নিত হোৱা ৰোগ ৰিউমাটইড আৰ্থৰাইটিছৰ বাবেও ই সহায়ক হ’ব পাৰে। তথাপিও অধিক গৱেষণাৰ প্ৰয়োজন আছে। অনুগ্ৰহ কৰি চিকিত্সকৰ পৰামৰ্শ লওক।
সংক্ৰমণৰ বাবে নিমৰ সম্ভাব্য ব্যৱহাৰঃ-
ভাইৰাছ সংক্ৰমণ: নিমখ ডেংগু ভাইৰাছৰ বৃদ্ধি ৰোধ কৰি ডেংগু জ্বৰত সহায় কৰিব পাৰে। ই কক্সচেকি বি ভাইৰাছৰ প্ৰতিকৃতিত হস্তক্ষেপ কৰিব পাৰে, যি ভাইৰাছৰ এটা গোট যি পেটৰ বিকাৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি মানুহৰ সম্পূৰ্ণ সংক্ৰমণলৈকে বেমাৰৰ কাৰণ হয়। নেমুৰ পাত পৰম্পৰাগতভাৱে ভাইৰাছজনিত ৰোগ যেনে চুলি সৰা আৰু বসন্ত ৰোগৰ বাবেও ব্যৱহৃত হৈ আহিছে। অৱশ্যে, এনে দাবীসমূহ প্ৰমাণ কৰিবলৈ আৰু অধিক অধ্যয়নৰ প্ৰয়োজন।
বেক্টেৰিয়াৰ সংক্ৰমণ আৰু ছালৰ সংক্ৰমণ: শেহতীয়া অধ্যয়নত মুখত নেমুৰ বেক্টেৰিয়েল কাৰ্যকলাপৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে, বিশেষকৈ মাঢ়ীৰ ৰোগ আৰু দাঁতৰ গহ্বৰৰ ক্ষেত্ৰত।
নিম চুলিৰ ব্যৱস্থাপনাৰ বাবেও অতি ফলপ্ৰসূ বুলি ধৰা হয়, কিন্তু মানুহৰ অধ্যয়নৰ বাবে পৰ্যাপ্ত বৈজ্ঞানিক তথ্যৰ অস্তিত্ব নাই।
নিমত যিহেতু সম্ভাব্য ৰোগ প্ৰতিৰোধী গুণ থাকিব পাৰে , সেইবাবে ছালৰ বিভিন্ন সমস্যা আৰু বেমাৰ যেনে চুলি , চুলি আৰু আন ছালৰ অৱস্থাৰ বাবে সহায়ক হব পাৰে। নিমখ তেল চৰিয়াচিচ ৰোগৰ লক্ষণসমূহতো সহায় কৰিব পাৰে। অৱশ্যে, এনে দাবীসমূহ সমৰ্থন কৰিবলৈ আৰু অধিক গৱেষণাৰ প্ৰয়োজন।
ছত্ৰাক সংক্ৰমণ: অধ্যয়নসমূহে দেখুৱাইছে যে নেমুৰ এণ্টিফাংগাল বৈশিষ্ট্য থাকিব পাৰে, যি এথলীটৰ পদূলি, ৰিংৱাৰ্ম আৰু কেণ্ডিডাৰ দৰে ফাংগাল সংক্ৰমণত সহায় কৰিব পাৰে, যাক সাধাৰণতে খজুৱতি সংক্ৰমণ বা থ্ৰাশ সৃষ্টিকাৰী জীৱ বুলি কোৱা হয়। থ্ৰছ (ইংৰাজীঃ Thrush) এক প্ৰকাৰৰ ফংগল ইনফেকচন, যি মুখ, গলা বা শৰীৰৰ অন্য অংশত হ’ব পাৰে। তথাপিও অধিক গৱেষণাৰ প্ৰয়োজন আছে।
ছাল, চুলি আৰু স্বাস্থ্যৰ বাবে নিম পাতৰ ব্যৱহাৰ:-
১. নিমৰ পাত ভেঁকুৰ প্ৰতিৰোধী আৰু বেক্টেৰিয়া প্ৰতিৰোধী। গতিকে ইয়াক ছালৰ সুৰক্ষাৰ সৈতে যোৰ কৰা হোৱা নাই। ব্ৰণৰ সংক্ৰমণৰ ক্ষেত্ৰত নিমৰ পাত থেতেলিয়াই ভাল ফলাফল নিশ্চিত!
২. বহুতৰে মূৰৰ ছালত খজুৱতি হয়। নিয়মিতভাৱে নিম পাতৰ ৰস মূৰৰ ছালত প্ৰয়োগ কৰিলে এই খজুৱতি কমি যায়, চুলি মজবুত হয়, চুলিৰ শুকানতা কমি যায় আৰু নতুন চুলিৰ বৃদ্ধিত সহায় কৰে।
৩. নিম পাত লগালে কেৱল চুলিৰ বাবেই নহয়, খজুৱতি হোৱা ছালৰ বাবেও উপকাৰী।
৪. নিয়মিতভাৱে নিম পাতৰ লগত কেঁচা হলুদৰ পেষ্ট প্ৰয়োগ কৰিলে ছালৰ উজ্জ্বলতা বৃদ্ধি পায় আৰু ছালৰ ৰং শুধৰোৱা হয়। অৱশ্যে হলুদ ব্যৱহাৰ কৰিলে ৰ’দৰ পৰা আঁতৰি থকাটো ভাল। নিম পাতৰ তুলনাত হলুদৰ পৰিমাণ কম হ’ব!
৫. নিম অইলত প্ৰচুৰ পৰিমাণে ভিটামিন ই আৰু ফেটি এচিড থাকে যি ছাল আৰু চুলিৰ বাবে উপকাৰী।
৬. নিম পাত সেৱন কৰিলে আমাৰ শৰীৰৰ আৱৰ্জনা ভাল হয় অৰ্থাৎ শৰীৰৰ পাচনতন্ত্ৰ ক্ষিপ্ৰ কৰাৰ লগতে বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰাই তেজৰ বিশুদ্ধতা বৃদ্ধি কৰে। ফলত শৰীৰে কোষ্ঠকাঠিন্যৰ পৰা মুক্তি পাব আৰু আপোনাৰ ছালখন পৰিষ্কাৰ হৈ পৰিব। ইয়াৰ বাবে দৈনিক ৩/৪ টা নিম পাত চোবাই খাব লাগে।
নিমৰ উপকাৰিতা:-
ছালঃ প্ৰসাধন সামগ্ৰীত নিম বহুদিনৰ পৰা ব্যৱহাৰ কৰি আহিছে। নিমে ছালৰ দাগ আঁতৰাবলৈ বহুত ভাল কাম কৰে। ইয়াৰ উপৰিও ই ছালৰ মইশ্ব’ৰাইজাৰ হিচাপেও কাম কৰে। ব্ৰণ আঁতৰাবলৈ নিম পাত প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি। বহুতৰে মূৰৰ ছালত খজুৱতি হয়। নিয়মিতভাৱে নিম পাতৰ ৰস মূৰত লগালে খজুৱতি কমি যায়। নিয়মিতভাৱে নিম পাতৰ লগত কেঁচা হলুদৰ পেষ্ট প্ৰয়োগ কৰিলে ছালৰ উজ্জ্বলতা আৰু ছালৰ ৰং বৃদ্ধি পায়।
চুলি: চিকচিকিয়া, ধুনীয়া আৰু ধুনীয়া চুলি পাবলৈ নিম পাতৰ ব্যৱহাৰ অতি ফলপ্ৰসূ। নিম পাত উতলা পানীৰে মালিচ কৰি চেম্পু কৰি থাকোঁতে ভালদৰে ধুই উফি নাইকিয়া হয়। উফি গুচি যাব। চুলিৰ বাবে নিম পাতৰ ব্যৱহাৰ অনন্য। সপ্তাহত ১ দিন নিম পাত পিহি চুলিত লগাই ১ ঘণ্টা ৰাখিব লাগে। ১ ঘণ্টাৰ পিছত ধুই পেলাওক। আপুনি দেখিব যে চুলি সৰা কমি যাব আৰু চুলি কোমল আৰু কোমল হ’ব।
কৃমিনাশক: পেটৰ কৃমি থাকিলে শিশু ক্ষীণ হৈ পৰে। পেটত বাঢ়ে। মুখখন শেঁতা হৈ পৰে। শিশুৰ পেটৰ কৃমি নাইকিয়া কৰিবলৈ নিম পাত উপকাৰী নহয়।
দাঁতৰ ৰোগঃ নিম ডালৰ সৈতে মেছৱাক দন্ত স্বাস্থ্যৰ বাবে অতীজৰে পৰা প্ৰচলিত হৈ আহিছে।
