by মিচিং সকলৰ সাজপাৰ
মিচিং জনগোষ্ঠীৰ বিষয়ে কিছুকথা
মিচিংসকল ভাৰতীয় ৰাজ্য অসম আৰু অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু চীনৰ তিব্বত স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চলৰ কিছু অংশত বাস কৰা এটা চীন-তিব্বতী ভাষিক গোষ্ঠীৰ অন্তৰ্গত তানি জনগোষ্ঠীৰ বৃহত্তৰ গোটৰ অন্তৰ্ভুক্ত। তিব্বতীসকলে তানি জনগোষ্ঠীক ল্হোভা (তিব্বতী) বুলি কয়: ল্হো-পি / ); ল্হো মানে দক্ষিণ আৰু ভা মানে মানুহ, ল্হোভাছৰ অৰ্থ “দক্ষিণী” অৰ্থাত্ দক্ষিণ তিববতত বাস কৰা মানুহ আৰু প্ৰাচীন তিববতীয় গ্ৰন্থত তেওঁলোকৰ বসতি থকা অঞ্চলক ল্হোয়ু বুলি কোৱা হৈছিল যি বৰ্তমান ভাৰতৰ অৰুণাচল প্ৰদেশ ৰাজ্য আৰু তিববতৰ কিছু অংশ।
পুৰণি কালত মিচিং আৰু অন্যান্য তানি লোকসকলে মাংস আৰু উলৰ বিনিময়ত তিব্বতীসকলক তৰোৱাল আৰু অন্যান্য ধাতুৰ ব্যৱসায় কৰিছিল আৰু তেওঁলোকৰ নিজৰ কোনো লিখিত ভাষা নাছিল বাবে লিখিত যোগাযোগৰ বাবে তিব্বতী ভাষা ব্যৱহাৰ কৰিছিল।
17শ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে আহোম বুৰঞ্জীসমূহৰ পৰা মিচিংসকলৰ উল্লেখ পোৱা যায়, যি সময়ত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ উত্তৰে মিচিংসকল তেতিয়াও স্বাধীন পাহাৰ-জনজাতি আছিল। 1615 চনত মিচিংসকলে আহোম অঞ্চলত অভিযান চলায় আৰু তেওঁলোকক বশ কৰিবলৈ পঠিওৱা বাহিনী বিফল হয়। 1655 চনত মিচিংসকলে আন এটা অভিযান আৰম্ভ কৰে যাৰ ফলত আহোম বাহিনীয়ে এক সফল প্ৰতিৰোধ গঢ়ি তোলে আৰু এই সময়ছোৱাত মিচিংসকল বশ হৈ পৰে। তেওঁলোকে আহোমসকলৰ প্ৰতি বাৰ্ষিক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি আগবঢ়াবলৈ সন্মত হয় আৰু তেওঁলোকে জ্বলাই দিয়া দুজনৰ বাবে 12জন পুৰুষ আহোমক প্ৰদান কৰে। তাৰ পাছত বহু মিচিং লোকক আহোম প্ৰশাসনত উচ্চ পদত অধিষ্ঠিত কৰা হৈছিল, আন পাহাৰীয়া-জনজাতিৰ তুলনাত অসমীয়াৰ লগত তেওঁলোকৰ অধিক সাংস্কৃতিক সম্পৰ্ক থকাৰ প্ৰমাণ।
আহোম সেনাত নিয়োজিত মিচিং বা মিৰি কৰ্ণীসকলে খাদ্য সামগ্ৰী যোগান ধৰাত বাধা প্ৰদান কৰা নগাসকলক দমন কৰি আহোম সেনাক ৰুদ্ৰসিংহৰ আক্ৰমণৰ সময়ত কছাৰী ৰাজ্যলৈ নিয়াৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট সেৱা আগবঢ়াইছিল। মিচিংসকলে ৰুদ্ৰ সিংহৰ (1707-1708) জয়ন্তীয়া অভিযানতো সেৱা আগবঢ়াইছিল। শদিয়াৰ ওচৰত বাস কৰা মিচিংসকলে 17শ শতিকাত আহোম চৰকাৰক অসুবিধাত পেলাইছিল, কিন্তু ৰুদ্ৰ সিংহৰ ৰাজত্বৰ দ্বাৰা বশ্যতা স্বীকাৰ আৰু শান্তিত পৰিণত হৈছিল, যিটো আহোম শাসনৰ শেষলৈকে আছিল। মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহৰ সময়তও যেতিয়া অধিকাংশ পাহাৰীয়া জনজাতিয়ে আহোম চৰকাৰৰ প্ৰতি বিদ্ৰোহী হৈ পৰিছিল, তেতিয়াও মিচিং বা মিৰিসকলে আনুগত্য বজাই ৰাখিছিল।
মিচিং জনগোষ্ঠী হৈছে বড়ো-কছাৰীসকলৰ পিছতেই অসমৰ ভৈয়ামৰ জনজাতিসমূহৰ ভিতৰত দ্বিতীয় বৃহত্তম জনজাতি। প্ৰত্যেক জনজাতিৰ দৰেই মিছিংসকলো নিজস্ব লোক-সংস্কৃতি আছে। মিচিং পৰম্পৰাগত সাজপাৰৰ ‘গামিগ'(ফুল) ৰ আৰ্হি আৰু ৰঙৰ সংমিশ্ৰণ বিশ্বৰ ভিতৰতেই লেখত ল’বলগীয়া বুলি গণ্য কৰা হয়। মিচিং শিপিনীৰ কৰ্মনিপুণতা আৰু ঘৰতে বোৱা জাতীয় সাজপাৰে মিচিং জাতিটোক বিশ্বৰ ভিতৰতে এক শিল্পজাত জাতি হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা লাভত সহায় কৰিছে।
মিচিং জনগোষ্ঠীৰ সংস্কৃতি
গীত-মাত আৰু নৃত্য
মিচিংসকলৰ বিভিন্ন ধৰণৰ লোকগীত আছে:
- আহবাং – ই হ’ল দেৱী-দেৱতাসকলৰ স্তুতি আৰু পূজা-অৰ্চনাৰ শ্লোক। ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানত মিবু (পুৰোহিত)ৰ দ্বাৰা আহবাঙ গীত গোৱা হয়। ইয়াত সাধাৰণতে প’বুৱা বা পোৰাগত ব্যৱহৃত জনগোষ্ঠীয় আহবাংও আছে, যি এটা আনুষ্ঠানিক উত্সৱ, য’ত ভাল শস্য, স্বাস্থ্য আৰু সুখৰ বাবে প্ৰাৰ্থনা কৰা হয়।
- কাবান – ই মিচিং লোকগীতৰ প্ৰাচীনতম ৰূপসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ই হৈছে বিলাপ সংগীত আৰু মনত পৰে দুখৰ ঘটনাবোৰ। ( মথি 24 : 45 – 47) আনহাতে, যিহোৱাৰ সাক্ষীসকলেও তেনেদৰে অনুভৱ কৰে।
- টেবো টেকাং – ই এক ৰোমাণ্টিক গীত, কিছুমান প্ৰেমৰ সাক্ষাতৰ বৰ্ণনা।
- সিউহুং নিতোম – ই এক বিষাদময় গীত, জংঘলৰ দৰে নিৰ্জন ঠাইত গায়।
- বিনী – এইবোৰ ল’ৰা-ছোৱালীক ঘৰত বা খেতি পথাৰত গায়, কামৰ ঠাইলৈ লৈ যায়। শিশুটিক মাকৰ পিঠিত বা সৰু ল’ৰা-ছোৱালীৰ পিঠিত বান্ধি ৰখা হয়।
- মিদাং নিতোম – এইটো সাধাৰণতে নতুনকৈ ঘৰলৈ বোৱাৰী অহাৰ সময়ত গায়, প্ৰায়ে তাইক টিটকাৰি দিয়াৰ উদ্দেশ্যে। এইবোৰো বৰ বেছি বিষাদময়, কিয়নো এইবোৰত নিজৰ পৰিয়াল, বন্ধু-বান্ধৱ আৰু শৈশৱৰ চিনাকি পৰিৱেশৰ পৰা বিচিছন্ন হৈ পৰাৰ দুখৰ ছবি ফুটি উঠিছে।
- অ’ই নিটোম – ই মিচিং লোকগীতৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় ৰূপ, যিটো মিচিং যুৱকসকলে খেতি-বাতি, কাঠফুলা আদিত কাম কৰি থকা অৱস্থাত বা চলা-ফুৰা কৰি থকা অৱস্থাত গায়। ই মিচিং সোমেন (নৃত্য)ৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ। ইয়াত ৰোমাঞ্চ, হাস্য-ব্যংগ, ট্ৰেজেডী, সামাজিক-সাংস্কৃতিক মনোবৃত্তিৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বিভিন্ন বিষয় আছে। এটা অ’ই-নিটমৰ প্ৰতিটো শাৰী সাতটা আখৰেৰে গঠিত।
- মিচিংসকলৰ সমৃদ্ধ লোকসংগীত আছে। ডুমডুমাৰ উপৰিও, লুহপি, লেহনং, মাৰ্বাং, বালি, গুমৰাগ নৃত্যত ব্যৱহৃত আদি আৰু যিবোৰ অন্যান্য স্থানীয় লোকৰ বাবে সাধাৰণ, মিচিং লোক সংগীতত বজোৱা পৰম্পৰাগত বাদ্যৰ প্ৰকাৰসমূহ তলত উল্লেখ কৰা হ’ল: এজুক তাপুং, ডেৰকী তাপুং, টাম্বো তাপুং, টুটক টাপুং, কেতপং তাপুং, গেক্ৰে তাপুং, দন্দুন, ডাম্পক কোৰেগ, গুণ্ডা, টুলুং ইত্যাদি। এইবোৰ বেছিভাগেই বাঁহৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত বতাহৰ বাদ্য। ইয়োক্সা (তলুৱা) ধৰ্মীয় নৃত্যৰ সময়ত পুৰোহিত (মিবু)য়ে বাদ্যযন্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে।
মিচিং নৃত্যৰ বহুতো প্ৰকাৰ আছে, আৰু প্ৰতিটোৰে কিছুমান বিশেষ নিয়ম আছে। গুমৰাগ পাঁচবাৰকৈ বৃত্তাকাৰে কৰা হয়। ঢোল-নৃত্যৰ বাবে সাধাৰণতে ঢোল-নৃত্যৰ বাদ্য ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- মিবু দাগনাম – মিচিংসকলৰ সম্প্ৰদায়িক হল মুৰঙত পালন কৰা পোঃৰাগ নামৰ শস্য চপোৱা উত্সৱৰ সময়ত বেছিভাগ সময়ত কৰা এটা পুৰোহিতীয় নৃত্য। পূজাৰীয়ে এই ৰীতি-নীতিৰে নৃত্য কৰাৰ সময়ত আহবঙৰ গীত গায়।
- চেলোৱাই – ই এক প্ৰকাৰৰ আনন্দ-উল্লাসৰ গীত আৰু নৃত্য, যিটো প্ৰায়ে ল’ৰা-ছোৱালীয়ে ঢোল-পেঁপা বা চিঞৰ-বাখৰৰ লগত পৰিৱেশন কৰে। ই অসমৰ পাহাৰৰ পৰা সমতললৈ মিচিং লোকসকলৰ আগমনৰ সূচনা কৰে।
- লেৰেলি – কেতিয়াবা কেতিয়াবা মিচিং সকলৰ সকলো শ্ৰেণীৰ লোকে বিশেষকৈ পুৰণি বন্ধু-বান্ধৱ সকলৰ লগত দেখা-সাক্ষাত্ কৰোঁতে চৰম আমোদ-প্ৰমোদত লেৰেলি গীত-নৃত্যত ব্যস্ত হৈ পৰে।
- এজুগ তাপুং চোহমান – এজুগ তাপুঙৰ ওচৰত কৰা এই নৃত্য অতি প্ৰাচীন, যিটো সাপৰ সৈতে সাদৃশ্য থকা এটা বতাহৰ বাদ্য।
- গুমৰাগ সোহমান (গুমৰাগ পাকছং) – আলি-আয়ে-লৃগাং উপলক্ষে আৰু মিচিং বিহুত এই নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰা হয়।
- লোটা সোহমান – এই নৃত্য যিকোনো অনুষ্ঠানতে, আনন্দ বা সম্প্ৰদায়ৰ উদযাপনৰ অভিব্যক্তি হিচাপে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। বৃদ্ধ-বৃদ্ধা, সকলোৱে এই নৃত্যত অংশগ্ৰহণ কৰে.
মিচিং সকলৰ সাজপাৰ
মিচিং সকলৰ সাজপাৰৰ প্ৰকাৰ
পুৰুষসকলে ব্যৱহাৰ কৰা সাজপাৰ
- উগন: সাধাৰণ ধুতি বা চুৰিয়াক মিচিঙত ‘উগন’ বুলি কোৱা হয়। মিচিং পুৰুষসকলে দৈনন্দিন ঘৰুৱা পৰিৱেশত এনে উগন ব্যৱহাৰ কৰে। এই উগন সাধাৰণভাৱে বোৱা হয় যদিও কিছুমানত গামিগ থকাও দেখা যায়।
- গনবৰ: ‘গনবৰ’ সাধাৰণ উগনতকৈ বহল উন্নতধৰণৰ আৰু নিৰ্দিষ্টতকৈ গামিগ বেছি থকা উগন। সাধাৰণ অৰ্থত বৰচুৰিয়া। গনবৰ পৰম্পৰাগত গামিগ আৰু বগা সূতাৰে বোৱা হয়। পুৰুষসকলে পূজা-উৎসৱ, ৰাজহুৱা অনুষ্ঠান, সভা, মিব:গৃক(আলহী খাব যোৱা) আদিত এই গনবৰ পৰিধান কৰাৰ নিয়ম মিচিং সমাজত প্ৰচলিত।
- গনৰ:’গনৰ:’ সাধাৰণভাৱে দৈনন্দিন ব্যৱহাৰ কৰা উগনতকৈ বেলেগ। উগন (চুৰিয়া) +আৰ:(খাঁটি) = গনৰ: অৰ্থাৎ খাঁটি চুৰিয়া। নিসিজোৱা কেঁচা বগা সূতাৰে নিৰ্দিষ্ট পাৰি আৰু গামিগেৰে বোৱা হয়। গনৰ:ক কেৱল মিবু (দেওধাই), মিৰৃ(পুৰোহিত), তাবৌ(বিধান দিব পৰা ভকত) আদিয়েহে পৰিধান কৰাৰ নিয়ম প্ৰচলিত।
- গনকগ: মিচিং পুৰুষসকলে লজ্জা নিবাৰণৰ বাবে বস্ত্ৰ পৰিধান কৰিবলৈ শিকি প্ৰথমে ‘গনকগ’ ব্যৱহাৰ কৰিছিল বুলি জনা যায়। এই গনকগ অসমীয়া ‘পোন্ধ’ৰ সমান।
- গালুগ: সাধাৰণভাৱে বোৱা মিচিং চোলাক ‘গালুগ’ বুলি কোৱা হয়। সম্প্ৰতি বজাৰত পোৱা যিকোনো চোলাক মিচিং ভাষাত গালুগ বুলি কোৱা হয়।
- লুগৰ: : লুগৰ: অৰ্থাৎ খাঁটি চোলা। এই লুগৰ: কেঁচা সূতাৰে পৰম্পৰাগত নক্সা আৰু গামিগেৰে বোৱা হয়। ৰাজহুৱা অনুষ্ঠানত পুৰুষসকলে এই লুগৰ: পৰিধান কৰাৰ নিয়ম প্ৰচলিত।
- মিবু গালুগ:- ‘মিবু গালুগ’ সৰ্ব সাধাৰণ লোকে ব্যৱহাৰ কৰা গালুগতকৈ সম্পূৰ্ণ পৃথক। নিসিজোৱা কেঁচা বগা সূতাৰে ‘ঙচিগ গামিগ’ (মাছৰ বাকলিৰ আৰ্হি থকা ফুল) থকা নিৰ্দিষ্ট ঘাই গামিগ লগাই শুদ্ধি হাতেৰে বোৱা হয়। এই সাজ কেৱল মিবু, তাবৌ আদিয়েহে পৰিধান কৰিব পাৰে।
- দুমৌৰ: মিচিঙৰ দুমৌৰ আৰু অসমীয়াৰ ‘গামোচা’ প্ৰায় একেই। কাৰোবাক সন্মান-শ্ৰদ্ধা বা প্ৰীতি উপহাৰ হিচাপে দিবলৈ এই দুমৌৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- মৌৰপুং: মৌৰপুং হৈছে মূৰত পাগুৰি হিচাপে পিন্ধা একধৰণৰ দীঘল গামোচাজাতীয় পোছাক।
- তাপুম গাচৰ:এৰীপলু পুহি সূতা কাটিব জনাৰেপৰা মিচিং সমাজত ‘তাপুম গাচৰ’ অৰ্থাৎ এৰী চাদৰৰ ব্যৱহাৰ প্ৰচলিত হৈ আহিছে। এই সাজৰ সূতা টান, মসৃণ, ডাঠ আৰু দুইমূৰে দহিবটা থাকে।
- য়াম্ব গাচৰ:- দৰাঘৰৰ বিয়াত দৰা-কইনাৰ যুগ্ম জীৱনৰ বাবে আদৰি আনিবলৈ মূৰৰ ওপৰত ওৰণি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা গাচৰ (চাদৰ) ক য়াম্ব গাচৰ নামেৰে জনা যায়। উপৰিপুৰুষৰ পিণ্ডদান পূজা, বংশভিত্তিক পূজাকৰ্মত এই সাজ পুৰুষ-মহিলাই একেলগে ব্যৱহাৰ কৰে।
মহিলাসকলে ব্যৱহাৰ কৰা সাজপাৰ
- এগে: মিচিং মহিলাই পিন্ধা মেখেলাক সাধাৰণতে ‘এগে’ বুলি কোৱা হয়। এইসমূহ ভিন্নৰঙৰ গামিগেৰে ভৰা আৰু দেখিবলৈ বৰ মোহনীয়া।
- গাচৌং: গাচৌং হৈছে মিচিং মহিলাই চাদৰ বা শীতত শ্ব’ল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা ৰি:বিৰ দৰেই এবিধ ডাঠ বস্ত্ৰ। গাচৌং ৰঙা বা মদাৰ ৰঙৰ কপাহী সূতাৰে বয় আৰু দুইমূৰে বগা-ক’লা ৰেখা টনা থাকে। পূজা, উৎসৱ, ৰাজহুৱা অনুষ্ঠান আদিত এই সাজ পৰিধানৰ কৰাৰ নিয়ম যদিও বৰ্তমান ইয়াৰ ব্যৱহাৰ কম হোৱা পৰিলক্ষিত হয়।
- গাপা আৰু গাৰে: গাপা আৰু গাপে হৈছে পকোৱা সূতাৰে ডাঠকৈ বোৱা মেখেলাজাতীয় বস্ত্ৰ। গাপা কেৱল গাভৰুসৰলেহে পৰিধান কৰে আৰু গাৰে সকলো বয়সৰ মহিলাই পৰিধান কৰিব পাৰে।
- গেৰ: : গেৰ: মিচিং মহিলাই মেখেলাৰ ওপৰত পৰিধান কৰা এবিধ মেঠনিজাতীয় আকৰ্ষণীয় বস্ত্ৰ। দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হৈ ৰক্তক্ষৰণ হ’লে গেৰ: এখন দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্তজনৰ গাত দিলে ৰক্তক্ষৰণ বন্ধ হৈ বিষ কাটি সুস্থ হয় বুলি মিচিংসমাজত পৰম্পৰাগত লোকবিশ্বাসত আছে।
- প:তোপ: প:তোপ মিচিং মহিলাই মূৰত পৰিধান কৰা গামোচাজাতীয় এবিধ বস্ত্ৰ। দৈনন্দিন জীৱনত, পথাৰত কাম কৰোঁতে মহিলাই প:তোপ মূৰত মেৰিয়াই লয়।
- কো:পব: ‘কো:পব’ হৈছে মিচিংসকলৰ চেমনীয়া ছোৱালীয়ে গাত পৰিধান কৰা এবিধ চেলেংজাতীয় বস্ত্ৰ। ইয়াক চাদৰৰ দৰে দীঘলকৈ বোৱা হয়।
- পায়েগ: পায়েগ বিবাহিতা মিচিং মহিলাই তামোলৰ টোপোলা নিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা এবিধ সৰু আকাৰৰ গামোচা। বৃদ্ধাৱস্থাত মহিলাই পায়েগ লৈ ফুৰাটো এক প্ৰকাৰৰ নিয়ম আছিল।
পুৰুষ-মহিলা উভয়ে ব্যৱহাৰ কৰা সাজপাৰ
মিচিং পুৰুষ মহিলা উভয়ে ব্যৱহাৰ কৰা আপুৰুগীয়া বস্ত্ৰবিধ হৈছে- গাদু। ই অসমীয়াত ‘মিৰিজিম’ নামে খ্যাত। গাদুক কপাহৰ সূতাৰে প্ৰতি সূতাৰ মাজত আঁহ লগাই বোৱা হয়। গাদুক জাৰকালি কম্বলৰ দৰে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই যথেষ্ট বহল আৰু উমলগা। পৰিয়ালৰ সকলোৱেই গাদু ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে লগতে ৰি:বি, তাপুম গাচৰ, যাম্ব গাচৰ আদি মিচিং মহিলা পুৰুষৰ উভয়ে কম-বেছি পৰিমাণে ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। সাম্প্ৰতিক সময়ত পোৱা আধুনিক সাজপাৰ অন্য সমাজৰ দৰে মিচিং সমাজলৈও দ্ৰুতগতিত আগবাঢ়িছে যদিও ৰাজহুৱা সভা, অনুষ্ঠান, উৎসৱ-পাৰ্ণৱত পৰম্পৰাগত সাজপাৰ স্বকীয়তাৰে সুন্দৰ ৰূপত পৰিধান কৰা পৰিলক্ষিত হৈ আহিছে।
মিচিং সকলৰ উৎসৱ
আলি আঃয়ে লৃগাং
আলি আঃয়ে লৃগাং মিচিংসকলৰৰ এক বসন্ত উৎসৱ। প্ৰতি বছৰে ফাগুন মাহৰ প্ৰথম বুধবাৰটোত এই উৎসৱ পালন কৰা হয়। এই উৎসৱক শস্য বা কঠীয়া সিঁচাৰ আৰম্ভণি উৎসৱ বুলিও কোৱা হয়। প্ৰথম অৱস্থাত ফাগুন, চ’ত বা ব’হাগ মাহৰ কোনো এটা দিনত এই উৎসৱ পালন কৰিছিল যদিও ১৯৫৫ চনৰ পৰা ফাগুন মাহৰ প্ৰথম বুধবাৰত ইয়াক পালন কৰি আহিছে। মিচিং ভাষাত “আলি” মানে শস্যৰ বীজ, “আ’য়ে” মানে ফল আৰু “লিগাং” মানে উৎসৱ বুজায়। সাধাৰণতে এই উৎসৱত মিচিংসকলে শস্য সিঁচাৰ লগতে ডেকা-গাভৰু, বুঢ়া-বুঢ়ী সকলোৱে সমূহীয়া ভোজভাত খাই নানান নৃত্য-গীত কৰে। উৎসৱৰ তিনিসপ্তাহৰ আগতেই ঘৰৰ গৃহিণীহঁতে পঃৰ আপং (ছাইমদ) আৰু নগিন আপং (বগা মদ) আৰু লৃগাংত ব্যৱহাৰ হোৱা পুৰাং আপিন (তৰাপাতেৰে চাউলৰ টোপোলা বান্ধি প্ৰস্তুত কৰা বিশেষ ভাত) প্ৰস্তুতৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰীসমূহ যোগাৰ কৰে। লৃগাং উৎসৱত পিন্ধিব পৰাকৈ ছোৱালীবোৰে মোহনীয় প্ৰকৃতিৰ চিত্ৰ ৰে কিছুমান মচাং, এগে, ৰিঃ বি গাচেম, গেৰঃ দুমৰি বা মনৰ আপোনজনক মৰমৰ উপহাৰ দিবৰ বাবে ৰংচঙীয়া মিবু গালুক আদি সাজি উলিয়াবলৈ চেষ্টা কৰে। গৃহিণীহঁতে দোকমোকালিতে উঠি ঘৰৰ চোতাল, চাংতল আদি সাৰি-মচি পৰিষ্কাৰ কৰে। গাঁৱৰ নদী-বিল, পুখুৰীত সকলোৱে মিলি মাছ ধৰে। উৎসৱৰ দিনা পুৱাতে গাঁৱৰ জীয়াৰী-বোৱাৰীহঁতে তিয়াই ৰখা বৰা চাউল তৰাপাতেৰে টোপোলা বান্ধি পুৰাং আপিন সিজায়। ইয়াৰ পিছত গাঁৱৰ প্ৰতিঘৰৰ মুখিয়ালজনৰ নেতৃত্বত ঘৰৰ কেইজনমানে পথাৰত আহুধানৰ গুটি সিঁচা কাৰ্য শুভাৰম্ভ কৰে। সেই মাটিডৰাত চাৰি চুকত চাৰিডাল পীঃৰ (মেডেলা) গছৰ আগলি কাটি আনি গুজে। পীঃৰৰ আলিত থকা পাতবোৰ একেলগে মেৰিয়াই বগা সূতাৰে বান্ধি ৰাখে আৰু পূৱেদি গুজি পীঃৰ গছৰ আগলি ডালৰ গুৰিতে সঁচ লৈ পঃৰ আপং আৰু নগিন আপং ঢালি প্ৰাৰ্থনা কৰে। এই অনুষ্ঠান গাঁৱৰ প্ৰতিঘৰতে কৰা হয়। পথাৰৰ পৰা আহি ভোজ-ভাত খাই সন্ধিয়া পাকছ-মনাম নৃত্য কৰে। এই নৃত্যত সকলোৱে অংশগ্ৰহণ কৰে।
পঃৰাগ
পঃৰাগ মিচিং জনগোষ্ঠীৰ আন এক উৎসৱ। সাধাৰণতে খেতি চপোৱাৰ পিচত এই উৎসৱ পতা হয়। সৃষ্টিকৰ্তা, মাতৃ পৃথিৱী তথা পূৰ্বপুৰুষসকলক তুষ্ট কৰিবৰ উদ্দেশ্য এই উৎসৱ পালন কৰা হয়। এই উৎসৱ গাওঁ ডেকা-গাভৰুসকলৰ নেতৃত্বত অনুষ্ঠিত হয় কাৰণে ৰং-আনন্দৰ মাজেদি পতা হয়। আলি আঃয়ে লৃগাংৰ দৰে এই উৎসৱতো প্ৰচুৰ গীত-মাত, নৃত্য-গীতৰ আয়োজন হয়। পৰাগ উৎসৱ তিনিদিন ধৰি পালন কৰা হয়। প্ৰথম দিনাৰ সকলো আয়োজন শেষ কৰাৰ পিচত ৰাতিলৈ ‘মিবু’ৰ আদৰণিৰে মিবু-দাগনাম অনুষ্ঠান পতা হয়। এই অনুষ্ঠানত মিবুৰে সৈতে সকলো দেকা-গাভৰু শাৰী-শাৰীকৈ নৃত্য কৰে। এই নৃত্যত আঃবাঃ গীত গোৱা হয়। এনে মাঃগলিক অনুষ্ঠানবোৰত মিবুৰ সৈতে গাঁৱৰ বয়োবৃদ্ধসকলে বধ কৰা গাহৰিৰ আগমঙহত আচিন-তাগিৰ বা মংগল চায়। দ্বিতীয়দিনা নিমন্ত্ৰিত অতিথি’মিনম’সকলক আদৰ শুশ্ৰ্দ কৰা হয়। পৰাগ উৎসৱত চুবুৰীয়া গাঁৱৰ উপৰি দূৰ-দূৰণিৰ গাঁৱকো নিমন্ত্ৰণ কৰা হয়। পৰাগ উৎসৱত গাঁৱৰ মুৰংঘৰ অনুষ্ঠিত কৰা হয়। মুৰংঘৰ গাঁৱৰ সোঁমাজত নাইবা যিকোনো এমুৰত মুকলি ঠাইত পূবা-পশ্চিমাকৈ বনোৱা হয়। ইয়াক বাঁহ, কাঠ, আৰু খেৰেৰে নিৰ্মাণ কৰা হয়। মুৰংঘৰত বেৰ নাথাকে; ই এটা মুকুলি চাংঘৰ। ইয়াৰ দুয়োমূৰে চাঙত উঠা-নমা কৰিবলৈ জখলা লগাোৱা থাকে। পঃৰাগৰ কেউনিশা গাঁৱৰ ডেকা-গাভৰু আৰু মিনমসকলে এক লগে মুৰংঘৰত শোৱে। এয়া মিচিংসকলৰ পৰম্পৰাগত ৰীতি। পঃৰাগ উৎসৱৰ অন্যতম অনুষ্ঠান হ’ল-পঃবৰ্-কাতনাম্ আৰু এঃগ-মাননাম। পঃবৰ বাঁহ-বেতেৰে সজোৱা চুপি আকৃতিৰ এক সাজ, ইয়াক আপঙ্ চাকিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এঃগ-মাননাম বা গাহৰি বধ কৰা অনুষ্ঠান। এইদৰে তিনতত দিন, তিনদিন নিশা ৰং-আনন্দ, ভোজভাত আৰু পূজা-অৰ্চনাৰ পাচত পঃৰাগ উৎসৱৰ সামৰণি মৰা হয়।
গুমৰাগ নৃত্যৰ বিষয়ে কিছুকথা
মিচিংসকল অসমৰ অন্যতম খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠী৷ মূলতঃ নদীপৰীয়া আৰু সহজ-সৰল এই জনগোষ্ঠীৰ চহকী সাংস্কৃতিক সম্ভাৰে বৃহত্তৰ অসমীয়া সংস্কৃতিক সমৃদ্ধ কৰি আহিছে৷ বিশেষকৈ গীত-মাত-নৃত্য, খাদ্য পৰম্পৰা, সাজ-পাৰ, কৃষি প্ৰণালী আদিৰ ক্ষেত্ৰত স্বকীয় বৈশিষ্ট্যসম্পন্ন মিচিং জনগোষ্ঠীৰ বিভিন্ন উৎসৱ-পাৰ্বণৰ ভিতৰত আলি-আই-লৃগাং আৰু পঃৰাগ উৎসৱ অন্যতম৷ কৃষি সংস্কৃতিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত এই উৎসৱ-অনুষ্ঠানসমূহ মিচিংসকলে অতি উলহ-মালহেৰে উদ্যাপন কৰে৷
মিচিংসকলৰ আলি-আই-লৃগাং বসন্তকালীন কৃষি উৎসৱ৷ প্ৰত্যেক বছৰৰ ফাগুন মাহৰ প্ৰথম বুধবাৰে এই উৎসৱ পালন কৰে৷ বিশেষকৈ আহুধানৰ বীজ সিঁচাৰ শুভাৰম্ভণি কৰা আলি-আই-লৃগাঙত যি নাচ নচা হয়, সেই নাচৰ নাম হৈছে গুমৰাগ নাচ বা গুমৰাগ নৃত্য৷
শস্য সিঁচা উৎসৱৰ আনুষ্ঠানিকতা সামৰি ডেকা-গাভৰুসকলে এই নৃত্য পৰিৱেশন কৰি আনন্দ উপভোগ কৰে৷ পৰম্পৰাগত বিশ্বাস অনুসৰি ডেকা-গাভৰুৰ গুমৰাগ নৃত্যৰ মুদ্ৰা-ভংগীয়ে শস্য সম্ভৱা বসুমতীক উৰ্বৰা কৰি তোলে৷ এই নৃত্যক মিচিংসকলে ‘গুমৰাগ পাক্চ চঃনাম’ বুলিও কয়৷
নৃত্যত ব্যৱহাৰ হোৱা বাদ্যযন্ত্ৰসমূহ হৈছে ঢোল, পেঁপা, গগনা, বৰকাঁহ, তাল আদি৷ বাদ্যযন্ত্ৰৰ সন্মিলিত ঝংকাৰ আৰু ডেকা-গাভৰুৰ সমাহিত অথচ মন-প্ৰাণ উতলা কৰা ঐনিতমৰ সুৰ আৰু নৃত্যই উৎসৱক এক অনন্য মাত্ৰা দিয়ে৷ বিশ্বাস প্ৰচলিত আছে যে, লৃগাং উৎসৱত গুমৰাগ নাচ নানাচিলে, বৰকাঁহ নবজালে বৰষুণ নহয় আৰু পথাৰত সিঁচা বীজৰো অংকুৰিত নহয়৷
গুমৰাগ নৃত্য হৈছে এক প্ৰকাৰৰ পৰম্পৰাগত লোকনৃত্য৷ এই নৃত্যত অংশগ্ৰহণ কৰা ডেকা-গাভৰুসকলে পৰম্পৰাগত সাজ-পাৰ পৰিধান কৰে৷ বিশেষকৈ যুৱতীসকলে ৰিঃবি গাচেং, গাপা গাঃৰে আদি পৰিধান কৰাৰ বিপৰীতে যুৱকসকলে পৰিধান কৰে মিবু গালোগ্৷
নাচৰ বাবে গোৱা গীতৰ নাম ঐনিতম৷ এই নৃত্য আৰু গীতত যুৱক-যুৱতীসকলৰ প্ৰেম-প্ৰণয়, আশা-সপোন, আৱেগ-অনুভূতি আদিৰ মুকলি প্ৰকাশ ঘটে৷ সামাজিক ব্যৱধান নাৰাখি ধনী-দুখীয়া সকলোৱে সমানে অংশগ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ যোগেদি এক ধৰণৰ ঐক্য-সম্প্ৰীতিৰ বাৰ্তাও সমাজক দিয়ে৷
গুমৰাগ নৃত্যত ডেকা-গাভৰুৰ লগতে সমাজৰ সকলো লোকে অংশগ্ৰহণ কৰে৷ বিশেষকৈ লৃগাঙৰ গুমৰাগ নৃত্যৰ বিভিন্ন অংগি-ভংগিত মাটি চহ কৰা, কঠিয়া তোলা, ভূঁই ৰোৱা, তাঁত বোৱা, ধান দোৱা, শস্য হালি-জালি থকা আদি বিভিন্ন কাৰ্য্যৰ প্ৰকাশ ঘটে৷
জাতীয় পোছাক পৰিধান কৰি গৃহস্থৰ চোতালে চোতালে সন্মিলিতভাৱে গুমৰাগ নৃত্য পৰিৱেশন কৰাৰ নিয়মো মিচিং সমাজত আছে৷ প্ৰসংগক্ৰমে উল্লেখ কৰা ভাল হ’ব যে, আলি-আই-লৃগাঙৰ দৰে মিচিংসকলৰ পঃৰাগ উৎসৱ বা নৰা-ছিগা বিহুতো গুমৰাগ নৃত্য পৰিৱেশন কৰা হয়৷ এই নৃত্যই মিচিংসকলৰ কলা-কৃষ্টি আৰু পৰম্পৰাক অতি সক্ৰিয়ৰূপত জনমানসত উজ্বলাই আহিছে৷।
