অসমীয়া গহনাৰ নাম আৰু অসমীয়া অলংকাৰৰ চমু বিৱৰণ #1

অসমীয়া গহনাৰ নাম

অসমীয়া গহনাৰ ওপৰত এটা বিৱৰণ

সোণৰ গহনা নিৰ্মাণৰ পৰম্পৰাৰে সমৃদ্ধ ৰাজ্য অসম কেইবা শতিকাৰো আগৰ। গহনাসমূহ সাধাৰণতে হাতেৰে তৈয়াৰ কৰা হয়, আৰু ডিজাইনসমূহত বেছিভাগেই অসমৰ ফুল আৰু জীৱ-জন্তুৰ সম্পদক চিত্ৰিত কৰা হয়। অসমীয়া জুৱেলাৰীৰ পৰম্পৰাগত নক্সাবোৰ সাধাৰণ কিন্তু জীৱন্ত ৰঙা মণি, ৰুবী বা মিনাৰে সজ্জিত। সোণৰ গহনাবোৰত ক’লা, ৰঙা আৰু সেউজীয়া ৰঙবোৰ অতি সুন্দৰ দেখা যায় আৰু এই ৰঙবোৰে উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্যসমূহৰ জনজাতি আৰু সম্প্ৰদায়ৰ পৰম্পৰাগত সাজ-পোছাকৰ ওপৰতো আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে। অসমীয়া সংস্কৃতিৰ অন্যতম অংগ অসমীয়া অলংকাৰ।

সাধাৰণতে ইয়াক বিশুদ্ধ সোণৰ দ্বাৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। ঐতিহাসিক দৃষ্টিকোণৰ পৰা এই সোণ কেইবাটাও হিমালয়ৰ নদীৰ পানীৰ সৈতে তললৈ বৈ যোৱা স্থানীয়ভাৱে উপলব্ধ আছিল, যাৰ ভিতৰত সুবনশিৰি আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ। দৰাচলতে এক বিশেষ জনজাতি সোণোৱাল কছাৰী এই নদীসমূহত কেৱল সোণ ধোৱাৰ বাবেহে নিয়োজিত আছিল। সোণ ধোৱা আৰু গহনা প্ৰস্তুত কৰা অসমৰ দুটা গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰাচীন উদ্যোগ আছিল আৰু ৰাজ্যখনৰ বিভিন্ন নদীৰ বালিত সোণ প্ৰচুৰ পৰিমাণে পোৱা গৈছিল। আহোম ৰজাৰ শাসনকালত সোণ ধোৱাৰ কাম ব্যাপক হাৰত কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ পৰা ৰাজ্যখনে যথেষ্ট আয় লাভ কৰিছিল। অসমীয়া গহনা নিৰ্মাণত বৃহত্ পৰিমাণৰ সোণ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।

এফ চি হানীকাৰে অসমৰ সোণ-ৰূপৰ আ-অলংকাৰৰ বিষয়ে তেওঁৰ মনোগ্ৰাফত উল্লেখ কৰিছে যে অসমীয়া গহনা কোনোপধ্যেই মেধাৰ অবিহনে নহয়। কোনো সন্দেহ নাই যে ই অতি অপৰিশোধিত আৰু মূল্যবান পাথৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু খুব ভালকৈ কাটি লোৱা হয়। কিন্তু ইয়াৰ বৈশিষ্ট্য আৰু গুৰুত্ব অপৰিসীম। 14 ক্যাৰেট বা আনকি 18 ক্যাৰেট সোণৰে অসমৰ সোণশিল্পীসকল সন্তুষ্ট নহয় আৰু বহুতো অসমীয়া অলংকাৰে ভাৰতীয় সামগ্ৰীৰ ভাল সংগ্ৰহৰ ভিতৰত এক মূল্যৱান স্থান দখল কৰিছে। অলঙ্কাৰবোৰ দেখিবলৈ অতি সুন্দৰ আৰু অসমীয়া সংস্কৃতিৰ এটা অতি সন্মানীয় অংগ। এইবোৰ আহোম যুগত অসমীয়া পুৰুষ-মহিলা উভয়ে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। অসমীয়া গহনাৰ নাম

বিখ্যাত ৰণথলী গাঁও

অসমীয়া গহনা ব্যৱসায়ৰ বাবে কেৱল ৰাজ্যতে নহয়, দেশৰ আন প্ৰান্ততো বিখ্যাত ৰণথলী গাঁও। এই গাঁওখন দেওধৰ পঞ্চায়তৰ অন্তৰ্গত পাখিমোৰিয়া উন্নয়ন খণ্ডৰ সমীপত নগাঁও চহৰৰ পৰা প্ৰায় 8 কিঃমিঃ নিলগত অৱস্থিত। ৰণথলী গাঁওখন 920 40/পূ দ্ৰাঘিমা আৰু 260 16/পূ অক্ষাংশৰ মাজত অৱস্থিত নগাঁও জিলাৰ ৰণথলী গাঁওখন ঘন জনবসতিপূৰ্ণ গাঁও। 2001 চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি এই গাওঁখনত 1946 জন লোক বসবাস কৰি আছে যি 2011 চনৰ লোকপিয়লত 2032 জনলৈ বৃদ্ধি পাইছে। মুঠ পৰিয়ালৰ প্ৰায় 90 শতাংশই অসমীয়া গহনাৰ ব্যৱসায়ৰ লগত জড়িত।

নগাঁও চহৰৰ মূল কেন্দ্ৰৰ পৰা প্ৰায় 8 কিল’মিটাৰ নিলগত অৱস্থিত নগাঁও জিলাৰ এখন অতি সৰু গাঁও ৰংথালী। অসমৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ ঠাই য’ত বিভিন্ন ধৰণৰ ৰঙীন অসমীয়া গহনা তৈয়াৰ কৰা হয়। নগাঁও জিলাৰ এই বিশেষ গাঁওখনৰ গাঁওবাসীৰ মূল বৃত্তি হ’ল গহনা তৈয়াৰ কৰা|

অসমীয়া অলংকাৰ তৈয়াৰৰ পদ্ধতি

প্ৰস্তুতিৰ বাবে অসমীয়া গহনা শিল্পীসকলে সাধাৰণতে হস্তচালিত পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়। এইবোৰ অসমীয়া মানুহৰ অতি সন্মানীয় পৰম্পৰাগত অলংকাৰ আৰু মূলতঃ সোণাৰি গোটৰ অসমীয়া সম্প্ৰদায়ৰ লোকৰ দ্বাৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। এই অলংকাৰৰ গঠনত সোণ আৰু ৰূপ উভয় ধাতু সাধাৰণতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। সোণৰ ধাতুৰ ক্ষেত্ৰত সাধাৰণতে 99% বিশুদ্ধ সোণ (24 কেৰেট) ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বিশুদ্ধ সোণ ব্যৱহাৰৰ বাবে এই অলংকাৰসমূহক সাধাৰণতে কেঁচা সোণৰ গহনা বা পাট সোণৰ গহনা বুলি কোৱা হয়। ইয়াত প্ৰস্তুতি প্ৰক্ৰিয়াত সোণ সাধাৰণতে যন্ত্ৰৰ সহায়ত সুমুৱাই দিয়া হয়।

সোণ মসৃণ কৰাৰ পাছত ইয়াক প্ৰয়োজনীয় আকাৰত কাটি শ্বেতপত্ৰৰ দ্বাৰা পেকিং কৰা হয়। সোণৰ টুকুৰাবোৰ পেকিং কৰাৰ পাছত সেইবোৰত হাতুৰী আৰু আন দুটা বেলেগ বেলেগ ধৰণে ব্যৱহাৰ কৰা সৰু সৰু যন্ত্ৰৰ আঘাত পৰে। তেতিয়া সোণৰ মসৃণ আৰু সূক্ষ্ম প্লেটৰ টুকুৰাবোৰ আ-অলংকাৰ তৈয়াৰ কৰোঁতে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ সাজু হ’ব। ৰূপৰ ধাতুৰ ক্ষেত্ৰত তিনি প্ৰকাৰৰ বিভিন্ন উপাদান প্ৰধানকৈ ৰূপৰ দ্বাৰা তৈয়াৰ কৰা হয়, যেনে তাৰ, ভিছাইল, আৰু পাট যিবোৰ অসমীয়া গহনা নিৰ্মাণৰ বাবে আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদান। এই তিনিটা গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদানৰ অবিহনে অসমীয়া গহনা তৈয়াৰ কৰিব পৰা নাযায়। ৰূপৰ এই তিনিটা উপাদানৰ পৰা দুটাক অলংকাৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে। এই তিনিটা উপাদানৰ লগত সংযুক্ত হৈ এটা বিশেষ ডিজাইন তৈয়াৰ কৰাৰ বাবে সাধাৰণতে পাইন ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

পাইন এক শক্তিশালী গুণৰ পেষ্ট যি ৰূপ, তাম আৰু ব্ৰঞ্জৰ মিশ্ৰণেৰে গঠিত হয়। এই অসমীয়া গহনা সামগ্ৰীসমূহৰ গুণগত মান আৰু সৌন্দৰ্য্য বৃদ্ধিৰ বাবে ইয়াত বিশেষ ৰং ব্যৱহাৰ কৰা হয় যাক সাধাৰণতে মিনা বুলি কোৱা হয়। ইয়াৰ উপৰিও ইয়াত কিছুমান বিভিন্ন ধৰণৰ ৰঙীন পাথৰো ব্যৱহাৰ কৰা হয়। নুৱনি আৰু কাঞ্চনীৰ যোগেদি শিল আৰু মিনা পেষ্ট কৰি বা ব্যৱহাৰ কৰাৰ পিছত, বিশুদ্ধ সোণ সাধাৰণতে পথাৰ বা মিনাৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিছুমান ভিন্ন ধৰণৰ ৰঙা সৰু আকাৰৰ বলৰ মালা যিবোৰ সাধাৰণতে মনি নামেৰে জনা যায়, অসমীয়া গহনা সামগ্ৰীতো ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বলবোৰৰ আকাৰ, ৰং আৰু গুণাগুণ অনুসৰি তেওঁলোকক বাখৰুৱা মনি, বালমণি, দেশীমণি আদি নামেৰে জনা যায়। ইয়াত এটা অতি সৰু প্লাষ্টিকৰ সূতা ব্যৱহাৰ কৰি বলবোৰ সিলাই কৰা হয় আৰু নেকলেচ প্ৰস্তুত কৰা হয়।

অসমীয়া গহনাৰ নাম

কেৰুমণি

কেৰুমণি বা কেৰু হৈছে অসমীয়া পম্পৰাগত কাণত পিন্ধা এবিধ অলংকাৰ। ইয়াল অকল সোণেৰে গঢ়োৱা হয়। বাখৰ খটোৱা নহয়। অসমৰ বৰপেটা জিলাত ই এক বিশিষ্ট অলংকাৰ। আগতে এই অলংকাৰ পদ বৰপেটা অঞ্চলৰ বয়সীয়া মহিলা সকলে পৰিধান কৰিছিল। অৱশ্যে আজিকালি বৰপেটাৰ উপৰি অন্যান্য ঠাইৰ মহিলায়ো পৰিধান কৰে। এটা সময়ত এইপদ অলংকাৰৰ ব্যৱহাৰ কমি গৈছিল যদিও এতিয়া ই পৰিশীলিত ৰূপত পুনৰ ব্যৱহাৰ হ’বলৈ ধৰিছে। চানেকি অনুযায়ী কেৰুৰ নাম বেলেগ বেলেগ। যেনে: সোণৰ কেৰু, ৰূপৰ কেৰু, বাখ্ৰাম কেৰু, জাংফাই কেৰু, লং কেৰু ইত্যাদি।

গামখাৰু

গামখাৰু হৈছে অসমীয়া পুৰুষ-মহিলা উভয়ে সৌন্দৰ্য বৰ্ধনৰ বাবে হাতত পিন্ধা খাৰু বিশেষ। গামখাৰু অসমীয়া গহনাৰ এবিধ পুৰণি অলংকাৰ। পুৰণি দিনত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ সাধাৰণ আছিল যদিও বৰ্তমান বিহুৰ সময়তহে নাচনীৰ হাতত গাম খাৰু দেখা যায়। অসমীয়া পুৰুষ-মহিলা উভয়ে হাতত পৰিধান কৰা বিভিন্ন অলংকাৰৰ ভিতৰত আঙঠি আৰু খাৰুৱে প্ৰধান। সেই সমূহৰ ভিতৰত উকা সোণৰ গামখাৰু, উকা ৰূপৰ গামখাৰু, বাখৰুৱা গামখাৰু, সোণৰ চাৰিপতীয়া গামখাৰু, গেজেৰাখাৰু, বাখৰ পতা খাৰু, কংকণ সোণৰ চাৰি পতীয়া ডলা, সোণৰ পেচন্দাৰ, কলক, বাজু আদি লগতে আঙঠিৰ ক্ষেত্ৰত- উকা আঙঠি, হীৰাপতি আঙঠি, বাবৰি ফুলীয়া আঙঠি, পদুম ফুলীয়া আঙঠি, ভাটৌ ঠোঁটীয়া আঙঠি, বাখৰামি আঙঠি, ম’ৰানেজীয়া আঙঠি আদিয়ে প্ৰধান।

গাম খাৰুৰ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ সমূহ হ’ল:

1. উকা সোণৰ গাম খাৰু
2. উকা ৰূপৰ গাম খাৰু
3. বাখৰুৱা গামখাৰু
4. সোণৰ চাৰি পতীয়া গামখাৰু ইত্যাদি।

জাংফাই

জাংফাই এবিধ লা জাতীয় পদাৰ্থ৷ জাংফাই জীৱাশ্মীভূত গছৰ ৰজন(resin) আৰু ই সুগন্ধি দ্ৰব্য৷ ইয়াক অলংকাৰ প্ৰস্তুত কৰাৰ উপাদান আৰু ৰোগ নিৰাময়ৰ কাৰক হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়৷ পুৰণি অসমত সাধাৰণ অসমীয়া মহিলাই সোণ আৰু ৰূপৰ সলনি জাংফাইৰ কেৰু পিন্ধিছিল৷ চিংফৌ বুৰঞ্জীমতে পাটকাইৰ অৰ্থ:- ’পাট’ মানে জাংফাই আৰু ’কাই’ মানে উত্তম৷ অৰ্থাৎ সেইসময়ত পাটকাই পাহাৰটোত উৎকৃষ্টমানৰ জাংফাইৰ কাৰণে বিখ্যাত আছিল৷ পাটকাই পাহাৰত সেইসময়ত চিংফৌ, টাংচা আৰু আবৰসকলৰ বাসস্থান আছিল৷ জাংফাই প্ৰচুৰ পৰিমানে উপলব্ধ হৈছিল বাবে সেই জনগোষ্ঠীৰ লোকসকলে ভৈয়ামলৈ আহি জাংফাইৰ ব্যৱসায় কৰিছিল বুলি জনা যায়৷ খনিজাত জাংফাইৰ পৰা অসমৰ বিভিন্ন জনগোষ্ঠীয়ে নানা অলংকাৰ তৈয়াৰ কৰিছিল৷ অৰুণাচলৰ টাংছা জনজাতি মহিলাসকলৰ জাংফাই কেৰু চকুত লগা৷

খামটিসকলৰ পুৰুষসকলেও তিৰোতাৰ দৰে কাণত জাংফাই কেৰু পিন্ধিছিল৷ খামটি তিৰোতাসকলেও কাণত চকচকাই থকা জাংফাই কেৰু পিন্ধিছিল৷ সোণৰ কেৰুৰ দৰে সোণ নোপোৱা সাধাৰণ লোকে সম্ভৱতঃ জাংফাইৰে কেৰু সাজি পিন্ধিছিল আৰু পৰৱৰ্তীকালত কেৰু নামৰ লগত জাংফাই নামটো সাঙোৰ খাই পৰিল৷ জাংফাই প্ৰকৃততে এবিধ বিশেষ গছৰ আঠাৰ পৰা সৃষ্টি হোৱা এক উজ্জল টান পদাৰ্থ৷

জাংফাই কেৰু

পুৰণিকালত অসমৰ জনজাতীয় মহিলাসকলৰ মাজত জাংফাই কেৰুৰ প্ৰচলন আছিল৷ কোনো কোনো জনজাতিৰ পুৰুষেও জাংফাইৰ কেৰু পিন্ধিছিল৷ সেইবোৰক মতা জাংফাই বোলা হৈছিল৷ জাংফাই কেৰুৰ এক বিশেষ বিশেষত্ব হ’ল, ইয়াৰ ঠাৰি শকত অৰ্থাৎ কাণৰ বিন্ধাৰে সুমুৱাই দিয়া অংশ শকত আৰু কাণলতিত লিপিট খাই থকা অংশ পদুমপাহিৰ দৰে, য’ত বাখৰ পতোৱাও থাকে৷ ইয়াৰ ঠাৰিতো কিছুমানত বাখৰ পতোৱা থাকে৷

জোনবিৰি

জোনবিৰি এবিধ অসমীয়া অলংকাৰ। সাধাৰণতে কেঁচা সোণেৰে এই অলংকাৰ বিধ অসমৰ থলুৱা সোণাৰিয়ে তৈয়াৰ কৰে। ই দেখিবলৈ কাঁচি জোনটোৰ দৰে বা ক’ব পাৰি ইয়াৰ আকাৰ অৰ্ধ-চন্দ্ৰৰ দৰে। উৎসৱ-পাৰ্বন, বিয়া-সবাহ আৰু বিভিন্ন মাংগলিক অনুষ্ঠানত অসমীয়া মহিলাই এই অলংকাৰ পৰিধান কৰে। ৰঙালী বিহুত বিহু নাচোতেও নাচনীয়ে ডিঙিত জোনবিৰি পিন্ধে।

জোনবিৰি তৈয়াৰ কৰা পদ্ধতি

অসমীয়া গহনা তৈয়াৰ কৰা পদ্ধতিটো দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ পাৰম্পৰিক পদ্ধতিৰ সৈতে সাদৃশ্য থকা। বিভিন্ন সঁজুলি সমূহ যেনে:হাঁতুৰী, ভাটী, নিয়াৰি, ডাইচ, ফলি, কৰ্ষণী, কাঁটি, নোৱনি, লেপ, থিনা/ঠিনা, বাখৰ আদিৰ সহায়ত হাতেৰে এই গহনা বিশেষ তৈয়াৰ কৰা হয়। সাধাৰণতে গহনাৰ জঁকাটো ৰূপ ধাতুৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰি তাৰ ওপৰত সোণৰ পাতল আৱৰণ দিয়া হয়। ইয়াৰ বাবে সোণ গলাই ‘স্প্ৰে’ যন্ত্ৰৰ দ্বাৰা গহনাৰ ওপৰত এটা নিৰ্দিষ্ট অনুপাতত প্ৰলেপ দিয়া হয়। এই পদ্ধতিটোক সোণপানী চৰোৱা বুলিও কোৱা হয়। সাধাৰণতে অসমীয়া গহনাৰ আকাৰ-আকৃতি বা ৰূপাংকৰণ জৈৱিক বৈচিত্ৰ্য আৰু অসমীয়া বাদ্যযন্ত্ৰৰ আকৃতিৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত। এই পদ্ধতিতে জোনবিৰিও প্ৰস্তুত কৰা হয়।

ঢোলবিৰি

ঢোলবিৰি এবিধ অসমীয়া অলংকাৰ। সাধাৰণতে কেঁচা সোণেৰে এই অলংকাৰ বিধ অসমৰ থলুৱা সোণাৰিয়ে তৈয়াৰ কৰে। ই দেখিবলৈ ঢোল বাদ্যটোৰ দৰে। ঢোলবিৰিৰ অন্য এটা নাম হৈছে মতাবিৰি। আকৃতিত ডাঙৰ আৰু বাখৰ নোহোৱাকৈ গঢ়া ঢোলবিৰিটো আগতে কেৱল মতা মানুহেহে পিন্ধিছিল বাবে ইয়াক মতাবিৰি বোলা হৈছিল। আজিকালি ঢোলবিৰিসমূহত বাখৰ খটোৱাৰ উপৰি ক’লা-ৰঙা, সেউজীয়া ৰঙৰ মিনাও কৰা হয়। আজিকালি মহিলাসকলেও ঢোলবিৰি পিন্ধে। উৎসৱ-পাৰ্বন, বিয়া-সবাহ আৰু বিভিন্ন মাংগলিক অনুষ্ঠানত অসমীয়া মহিলাই এই অলংকাৰ পৰিধান কৰে। ৰঙালী বিহুত বিহু নাচোতে নাচনীয়ে আৰু বিয়াত কইনাই ডিঙিত এইপদ অলংকাৰ পিন্ধে।

ঢোলবিৰি তৈয়াৰ কৰা পদ্ধতি

অসমীয়া গহনা তৈয়াৰ কৰা পদ্ধতিটো দক্ষিণ-পূৱ এচিয়াৰ পাৰম্পৰিক পদ্ধতিৰ সৈতে সাদৃশ্য থকা। বিভিন্ন সঁজুলি সমূহ যেনে: হাঁতুৰী, ভাটী, নিয়াৰি, ডাইচ, ফলি, কৰ্ষণী, কাঁটি, নোৱনি, লেপ, থিনা/ঠিনা, বাখৰ আদিৰ সহায়ত হাতেৰে এই গহনা বিশেষ তৈয়াৰ কৰা হয়। সাধাৰণতে গহনাৰ জঁকাটো ৰূপ ধাতুৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰি তাৰ ওপৰত সোণৰ পাতল আৱৰণ দিয়া হয়। ইয়াৰ বাবে সোণ গলাই ‘স্প্ৰে’ যন্ত্ৰৰ দ্বাৰা গহনাৰ ওপৰত এটা নিৰ্দিষ্ট অনুপাতত প্ৰলেপ দিয়া হয়। এই পদ্ধতিটোক সোণপানী চৰোৱা বুলিও কোৱা হয়। সাধাৰণতে অসমীয়া গহনাৰ আকাৰ-আকৃতি বা ৰূপাংকৰণ জৈৱিক বৈচিত্ৰ্য আৰু অসমীয়া বাদ্যযন্ত্ৰৰ আকৃতিৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত। এই পদ্ধতিতে ঢোলৰ আকৃতিত ঢোলবিৰি প্ৰস্তুত কৰা হয়।

থুৰীয়া

থুৰীয়া কাণত পিন্ধা এবিধ অলংকাৰ। এবিধ বিশেষ বাখৰেৰে এইবিধ অলংকাৰ সজোৱা হয়। থুৰীয়া পিন্ধিবলৈ কাণৰ ফুটাটো যথেষ্ট ডাঙৰ হ’ব লাগিছিল। সেইবাবে সকলোৱে ইয়াক পৰিধান কৰিব নোৱাৰিছিল। আজিকালি অৱশ্যে ইয়াক বিশেষ কৌশলেৰে গঢ়োৱা হয় যাতে সকলোৱে পিন্ধিবা পাৰে। ইয়াৰ চানেকি এপাহ ফুলৰ দৰে। সমুখৰ ফুলটোৰ পিছফালে এডাল শলা থাকে, সেই শলা ডাল কাণৰ লতিৰে সুমুৱাই দি পিছপিনৰ অংশটো পেঁচ গজালৰ (স্ক্ৰু) দৰে পকাই পৰিধান কৰা হয়।

দুগদুগী

দুগদুগী এবিধ অসমীয়া সোণৰ বিশেষ লকেট। সাধাৰণতে কেঁচা সোণেৰে এই অলংকাৰ বিধ অসমৰ থলুৱা সোণাৰিয়ে তৈয়াৰ কৰে। ডিঙিৰপৰা বুকুলৈ ইয়াক ওলোমাই পিন্ধা হয়। উৎসৱ-পাৰ্বন, বিয়া-সবাহ আৰু বিভিন্ন মাংগলিক অনুষ্ঠানত অসমীয়া মহিলাই এই অলংকাৰ পৰিধান কৰে। ৰঙালী বিহুত বিহু নাচোতে নাচনীয়ে আৰু বিয়াত কইনাইও ডিঙিত দুগদুগী পিন্ধে।

দুগদুগী তৈয়াৰ কৰা পদ্ধতি

অসমীয়া গহনা তৈয়াৰ কৰা পদ্ধতিটো দক্ষিণ-পূৱ এচিয়াৰ পাৰম্পৰিক পদ্ধতিৰ সৈতে সাদৃশ্য থকা। বিভিন্ন সঁজুলি সমূহ যেনে:হাঁতুৰী, ভাটী, নিয়াৰি, ডাইচ, ফলি, কৰ্ষণী, কাঁটি, নোৱনি, লেপ, থিনা/ঠিনা, বাখৰ আদিৰ সহায়ত হাতেৰে এই গহনা বিশেষ তৈয়াৰ কৰা হয়। সাধাৰণতে গহনাৰ জঁকাটো ৰূপ ধাতুৰ সহায়ত তৈয়াৰ কৰি তাৰ ওপৰত সোণৰ পাতল আৱৰণ দিয়া হয়। ইয়াৰ বাবে সোণ গলাই ‘স্প্ৰে’ যন্ত্ৰৰ দ্বাৰা গহনাৰ ওপৰত এটা নিৰ্দিষ্ট অনুপাতত প্ৰলেপ দিয়া হয়। এই পদ্ধতিটোক সোণপানী চৰোৱা বুলিও কোৱা হয়। সাধাৰণতে অসমীয়া গহনাৰ আকাৰ-আকৃতি বা ৰূপাংকৰণ জৈৱিক বৈচিত্ৰ্য আৰু অসমীয়া বাদ্যযন্ত্ৰৰ আকৃতিৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত। এই পদ্ধতিতে দুগদুগীও প্ৰস্তুত কৰা হয়।

নেপুৰ

নেপুৰ এবিধ অসমীয়া অলংকাৰ৷ নেপুৰক ঠাই বিশেষে নূপুৰ বুলিও কোৱা হয়৷ এই অলংকাৰবিধ ভৰিত পিন্ধা হয়৷ নেপুৰ সাধাৰণতে ৰূপ আৰু সোণৰ দ্বাৰা প্ৰস্তুত কৰা হয়৷ কোনো কোনো নেপুৰত ঝুমকাও থাকে, যাতে খোজ কাঢ়িলে ঝুমকাবোৰ বাজি উঠে৷ এইবিধ অলংকাৰ সৰু সৰু ল’ৰা-ছোৱালীৰ পৰা বিবাহিতা মহিলালৈকে সকলোৱে পৰিধান কৰে৷ ইয়াৰ এটা মূৰত এটা আঙঠি লগোৱা থাকে আৰু আনটো মূৰত থাকে এডাল বেঁকা শলখা৷ আজিকালি নেপুৰৰ নামৰ পৰিৱৰ্তন হৈ সকলোৱে ইয়াক পায়েল বুলিয়েই জানে৷ আগৰ দিনত নেপুৰক পো-জোপা বুলি কোৱা হৈছিল৷ ইয়াক অভিজাত মহিলাসকলেহে পৰিধান কৰিছিল৷ এইবিধ গহনাৰ আন এটা নাম পাওপদ্মা৷

মুঠিখাৰু

মুঠিখাৰু হৈছে অসমীয়া নাৰীয়ে হাতৰ মণিবন্ধত পৰিধান কৰা একপ্ৰকাৰৰ পৰম্পৰাগত অলংকাৰ। এই খাৰু কেইবাডালো চেপেতা বালা লগ লগাই সজা হয় আৰু পিন্ধাৰ সময়ত হাতখন মুঠি মাৰি লোৱা হয়। কেতিয়াবা গামখাৰুৰ সৈতে মুঠিখাৰুৰ সাদৃশ্য দেখা যায়। অতীজৰে পৰা এই খাৰু অসমীয়া জীয়ৰী-বোৱাৰীয়ে বিভিন্ন উপলক্ষত পৰিধান কৰাৰ পৰম্পৰা আছে যদিও ব’হাগ বিহুৰ সময়ত গীত-নৃত্যত ভাগ ল’বলৈ গামখাৰুহে পৰিধান কৰা হয়। পৌৰাণিক ভাস্কৰ্যসমূহত মুঠিখাৰু সদৃশ দীঘলীয়া অনেক প্ৰকাৰৰ হাতৰ আ-অলংকাৰ দেখা পোৱা যায়। আমবাৰীৰ পুৰাতাত্ত্বিক ক্ষেত্ৰত আৱিষ্কৃত হোৱা নৃত্যৰতা যুৱতীৰ প্ৰতিমূৰ্তিৰ হাততো খাৰু দেখিবলৈ পোৱা যায়।

মুঠিখাৰুৰ বিৱৰণ

প্ৰাচীন কালত মুঠিখাৰুসমূহ সাধাৰণতে সোণেৰে সজোৱা হৈছিল। অৱশ্যে আৰ্থিক সামৰ্থ অনুযায়ী ইয়াক ৰূপেৰেও সজোৱা হৈছিল। সোণৰ মুঠিখাৰুসমূহত কেতিয়াবা বাখৰ-পতোৱা হৈছিল। বহু সময়ত সোণপাণী চৰোৱা খাৰুৰো প্ৰচলন আছিল। আহোম ৰাজত্বকালত আহোম স্বৰ্গদেৱৰ কুঁ‌ৱৰীসকলৰ মুঠিখাৰুত হীৰা খটোৱা আছিল বুলি কোৱা হয়। অঞ্চলভেদে সৰু গামখাৰুকে মুঠিখাৰু বুলি কোৱা হয়। আহোম ৰাজত্বকালত সৰ্বসাধাৰণ লোকে পৰিধান কৰা মুঠিখাৰু ৰূপেৰে সজোৱা হৈছিল।

মুঠিখাৰুসমূহত ফুল-পাত আদিৰ আকৃতি কাৰুকাৰ্য কৰি গঢ় দিয়া হয়। বাখৰ পতাই ইয়াক আকৰ্ষণীয় কৰি তোলা হৈছিল। পৰম্পৰাগতভাৱে মুঠিখাৰুসমূহ কেইবাপাটো খাৰু একেলগে জাপি থোৱাৰ দৰে সজা হয়। অৱশ্যে কোনো কোনো ক্ষেত্ৰত ই গামখাৰু সদৃশ আকাৰ লয়। গামখাৰু সদৃশ মুঠিখাৰুসমূহৰ এটা বৈশিষ্ট্য হ’ল যে গামখাৰুৰ দৰেই মুঠিখাৰুৰ গাত শিলিখাৰ আকৃতিৰ একাধিক শাৰী সজা হ’ব পাৰে। কিন্তু দেখাত মিল থাকিলেও ই গামখাৰুতকৈ দৈৰ্ঘ্যত চুটি হয়। এই শিলিখাৰ শাৰীৰ সংখ্যা অনুযায়ী খাৰুপাটক তিনি শিলিখা, চাৰি শিলিখা আদি নাম দিয়া হয়। খাৰুপাটত এডাল শলখা থাকে।

মুঠিখাৰু বিভিন্ন উপলক্ষত অসমীয়া নাৰীসকলে পৰিধান কৰে। বিয়া-সবাহ, উৎসৱ-পাৰ্বন আদিৰ লগতে পুৰণি কালত আঢ্যৱন্ত ঘৰৰ নাৰীয়ে সাধাৰণভাৱেও মুঠিখাৰু পৰিধান কৰিছিল। অৱশ্যে বিহু নৃত্যৰ সময়ত ইয়াৰ সলনি গামখাৰু পিন্ধাৰ প্ৰথাহে প্ৰচলিত হৈ আহিছে। বিবাহৰ সময়ত কন্যাই অন্যান্য অলংকাৰৰ লগতে মুঠিখাৰু পৰিধান কৰিব পাৰে।

ৰূপৰ কাম কৰা এখেল লোকক আহোম আৰু কোচ ৰজাসকলে মঠ-মন্দিৰ বা দেৱালয় আদিৰ ৰূপৰ সামগ্ৰী গঢ়িবলৈ দেৱলীয়া বা দেৱালভগীয়া নাম দি ৰাখিছিল। আহোম ৰাজত্বকালত কাড়ী-পাইকে ডিঙিত বা কাণত সোণৰ অলংকাৰ পিন্ধিবলৈ ৰজা ঘৰৰ পৰা অনুমতি দিয়া হৈছিল যদিও হাতৰ অলংকাৰ হিচাপে সোণৰ অলংকাৰ পিন্ধিবলৈ দিয়া নহৈছিল। তেওঁলোকে হাতত সোণৰ অলংকাৰ পিন্ধিবলৈ ৰজাঘৰৰ পৰা অনুমতি ল’ব লাগিছিল। সেই কাৰণে সেই সময়ৰ কাঁড়ী-পাইকৰ পুৰুষ-মহিলাৰ বাবে অন্যান্য অলংকাৰৰ লগতে ৰূপৰ মুঠি খাৰু আদি এই দেৱলীয়াসকলে সাজিছিল।

লোকাপাৰ 

লোকাপাৰ হৈছে এবিধ আপুৰুগীয়া কাণত পিন্ধা অলংকাৰ। প্ৰধানকৈ অসমৰ যোৰহাট অঞ্চলত গঢ়োৱা এই অলংকাৰ বিধ পিঠিয়া-পিঠিয়কৈ থকা চাৰিটা পাৰ চৰাইৰ আৰ্হিৰ। সাধাৰণতে ইয়াত ৰঙা আৰু সেউজীয়া পাথৰে সোণত খচিত কৰি গঢ়োৱা হয়। লোকাপাৰক অসমীয়া মহিলাৰ অতি আদৰৰ আৰু হেঁপাহৰ অলংকাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ই এবিধ সুচাৰুৰূপে আৰু মৰ্যাদা সম্পন্ন অলংকাৰ। আহোম ৰজা আৰু ডা-ডাঙৰীয়াসকলে লোকাপাৰ পৰিধান কৰিছিল বুলি বুৰঞ্জীত পোৱা যায়। আহোমৰ দিনত উৎসৱ-পাৰ্বন আদিত লোকাপাৰ পৰিধান কৰাতো পৰম্পৰাৰ দৰে আছিল।

লোকাপাৰৰ বিৱৰণ

এইবিধ অলংকাৰ বাস্ৰাম বা মিনা কৰা থাকে আৰু কাণৰ লটিত জুমকাৰ দৰে ওলমি থাকে। পাৰ কেইবিধ পিঠিয়া-পিঠিয়কৈ থকাৰ বাবে ইয়াক দেখাত অশোকস্তম্ভৰ দৰে লাগে। পাৰ চাৰিটাৰ মূৰৰ ওপৰৰ পৰা চাৰিডাল শিকলি গৈ কাণৰ লটিত লাগি থকাকৈ থকা সোণৰ গিৰিত লগ লাগে। পাৰ কেইটাৰ ঠেং কেইখনত মুকুতা মণিৰ দৰে লটকন গথা থাকে। ইয়াৰ বিৰিটোৰ পিছফালে এডাল হাকোটা লগা থাকে। হাকোটা ডালৰ সহায়ত কাণৰ লটিৰ ফুটাত এই বিশেষ অলংকাৰ পৰিধান কৰা হয়। চৰাইৰ আকৃতিৰ লোকাপাৰৰ দৰে কাণফুলিত খঞ্জখিলি বুলিও কোৱা হয়।

সাতসৰী বা সাতলৰী বা সাতমেৰীয়া হাৰ

সাতসৰী বা সাতলৰী বা সাতমেৰীয়া হাৰ,এবিধ নাৰীসকলে ডিঙিত পিন্ধা অলংকাৰ। সৰহখিনি অসমীয়া অলংকাৰ আহোম শাসন কালতে গঢ় লৈ উঠে৷ আগৰ দিনত ভাৰতৰ আন ঠাইৰ দৰে কাঁচ বা পিতলৰ অলংকাৰ পিন্ধা নহৈছিলেই৷ দৈনন্দিন ব্যৱহাৰত মধ্যবিত্ত অসমীয়া নাৰীয়ে বগা বা ৰঙা পোৱালমণিৰে গঁথা বেনা, ডুগডুগী, চিতিপতি, গলপতা আদি নানাপ্ৰকাৰৰ অলংকাৰ পিন্ধিছিল৷ তাৰ ভিতৰত সাতসৰী অন্যতম৷ প্ৰাচীন কালত অসমত ইয়াৰ প্ৰচলন অধিক আছিল।

শঙ্কৰদেৱ বিৰচিত কীৰ্তন ঘোষাৰ “ধ্যান বৰ্ণন’’ অধ্যায়ৰ শ্ৰীকৃষ্ণৰ শাৰীৰিক বৰ্ণনাত শ্ৰীকৃষ্ণৰ ডিঙিত সাতসৰী নামৰ কণ্ঠহাৰ থকাৰ কথা উল্লেখ আছে৷  ইয়ালৈ চাই এইটো ক’ব পাৰি যে, এসময়ত সাতসৰী পুৰুষৰো অলংকাৰ আছিল৷ আনহাতে, মাধবদেৱ বিৰচিত “চোৰধৰা’’ নাটত যশোদাই গোৱালীসকলে কানাইক চোৰ বোলা অপবাদৰ পৰা মুক্তি দিবলৈ গৈ কৃষ্ণক “গলাৰ সাতসৰী’’ বোলালৈ চাই এই অলংকাৰবিধ নাৰীসকলৰ বৰ হেঁপাহৰ আৰু ই অসমীয়া সমাজত কেইবাশতিকা আগৰে পৰা প্ৰচলিত আছিল বুলি অনুমান কৰা হয়। অতি প্ৰাচীন কালত ৰাজ-নৰ্তকী, দেৱদাসী আৰু ওজাপলিসমূহত নানা অলংকাৰ পিন্ধাৰ প্ৰমাণ আমাৰ পুৰণি শাস্ত্ৰসমূহত আছে যদিও এইবোৰে কেৱল অসমীয়া ঐতিহ্য বহন কৰিছিল বুলি ক’ব নোৱাৰি৷

অসমীয়া ঐতিহ্যবহনকাৰী পৰিধেয় অলংকাৰ আহোমৰ শাসন কালত ক্ৰমান্বয়ে অসমত সৃষ্টি হ’বলৈ ধৰে। তেনেকৈয়ে ডুগডুগী, গলপতা, চন্দ্ৰহাৰ আদিৰ লগতে আভিজাত্যৰ প্ৰতীকস্বৰূপ সাতসৰী নামৰ কণ্ঠালংকাৰবিধৰ সৃষ্টি হয়৷ সাতসৰীত অন্য অসমীয়া অলংকাৰৰ দৰে বগা বা ৰঙা পোৱালমণি ব্যৱহাৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে কেৱল সোণেৰে বা পিছলৈ আন ধাতু যেনে ৰূপ বা তামৰ ওপৰত সোণ গলাই বা সোণপানী চৰাই গঢ়া হৈছিল৷

সাতসৰীৰ বিৱৰণ

আদিতে সাতসৰী সোণেৰে তৈয়াৰ কৰা হৈছিল৷ অৱশ্যে পিছলৈ সোণৰ মূল্য বাঢ়িবলৈ ধৰাত, সৰ্বসাধাৰণ লোকেও ব্যৱহাৰ কৰিব পৰাকৈ ইয়াক ৰূপ আৰু তামৰ বা এই দুবিধ ধাতুৰ ওপৰত ওপৰত সোণ গলাই বা সোণপানী চৰাই প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল।

সোণ বা আন ধাতু আৰু সোণ চৰোৱা সাতসৰী প্ৰকৃততে সাতডাল হাৰৰ সমষ্টি। হাৰ মানে কণ্ঠালংকাৰ। হাৰৰ গাঁঠনি শিকলিৰ দৰে। সাতসৰীৰ হাৰ গোটাকৈ তৈয়াৰ কৰা হয়৷ এপতীয়া বা কেইবাপতীয়া শিকলিৰ দৰে গাঁঠনি দি হাৰ প্ৰস্তুত কৰা হয়। সাতডাল হাৰেৰে তৈয়াৰ কৰা সাতসৰীক পশ্চিমৰ ফালে ’সাতলসৰী’ও বোলে। সাতসৰীৰ হাৰৰ সংখ্যা অনুসৰি বেলেগ বেলেগ নাম আছে। সেইবোৰ হ’ল, এলৰি, দোলৰী, তিনলৰী, চাৰিলৰী, পাঁচলৰী, ছলৰী আৰু সাতলৰী। আহোম ৰজা আৰু ৰাণী উভয়ে ৰাজকীয় অলঙ্কাৰ হিচাপে পাঁচসৰী, সাতসৰী, নৱসৰী পিন্ধিছিল৷ প্ৰত্যেক লহৰৰ মাজে মাজে ডিঙিৰ পৰা লটকন দিয়া হৈছিল৷

Related Post:

---

• Discover The Fun-Excitement And Colorful Traditions 0f Mizoram
• What Is Assamese Gamocha?
• Bodo Traditional Dress For Men & Women In 2023
• Top 10 Bodo Traditional Dress Images Girls
• The Traditional Beauty Of Assam 2023
• Mishing Traditional Dress For Female
• Santali Traditional Fashion Outfits In 2023
• Top 10 Garo Traditional Dress Images

---

Source: As.Wikipedia

This Article Is Written By Mnj Koch