by Q: প্ৰবন্ধ কাক বোলে?
Ans: প্ৰবন্ধ হ’ল ব্যক্তিগত দৃষ্টিকোণৰ পৰা কোনো বিষয় বা বিষয়ৰ বিশ্লেষণ আৰু মূল্যায়ন কৰা এখন চুটি ৰচনা।
প্ৰবন্ধসমূহক প্ৰায়ে গল্প, কাকত বা প্ৰবন্ধৰ সমাৰ্থক বুলি গণ্য কৰা হয়। সেইবোৰ আনুষ্ঠানিক বা অনানুষ্ঠানিক হ’ব পাৰে, কিন্তু আনুষ্ঠানিক প্ৰবন্ধ সাধাৰণতে শৈক্ষিক আৰু গম্ভীৰ বিষয়ৰ লগত জড়িত।
প্ৰবন্ধ লিখাৰ নিয়ম 10 টা কি কি জানেনে?
Table of Contents
সভাৰ কাৰ্যসূচী লিখাৰ নিয়ম 7টা আপুনি জানেনে?
আমাৰ উত্তৰবোৰ এশ শতাংশ শুদ্ধ বুলি আমি দাবী কৰা নাছিলোঁ, বিশেষ প্ৰশ্নটোৰ ভাল উত্তৰ জানিলে কমেণ্টত লিখি দিয়ক। 24 ঘণ্টাৰ ভিতৰত আমি আপোনাক যোগাযোগ কৰিম…
প্ৰবন্ধৰ বৈশিষ্ট্য
1. আৰম্ভনি
আৰম্ভনি প্ৰবন্ধৰ এটা প্ৰয়োজনীয় অংশ যিটো উপসংহাৰৰ(Conclusion) সমান দীঘল আৰু প্ৰবন্ধটোৰ মূখ্য অংশকৈ(Body) সৰু হ’ব লাগে। ভূমিকা এটা অনুচ্ছেদ(Paragraph) হ’ব লাগে আৰু প্ৰবন্ধটোৰ দৈৰ্ঘ্যৰ সৈতে মিল থাকিব লাগে।
2. উপসংহাৰ
উপসংহাৰ প্ৰবন্ধৰ এটা অপৰিহাৰ্য অংশ যি প্ৰবন্ধৰ মূল কথাৰ সাৰাংশ পুনৰ আলোচনা কৰে।
3. প্ৰবন্ধ বিষয়
প্ৰবন্ধৰ সামগ্ৰিক বিষয় যিটোৱে প্ৰবন্ধটোক এটা উদ্দেশ্য প্ৰদান কৰে আৰু পাঠকক প্ৰবন্ধটোৰ বিষয়ে জনাই।
4. প্ৰমাণ
প্ৰমাণ তৰ্কমূলক প্ৰবন্ধ লিখাৰ মূল কাৰক। প্ৰমাণ নিৰ্দিষ্ট আৰু প্ৰাসংগিক হ’ব লাগে, আৰু অনুচ্ছেদৰ মূল কথাটো সমৰ্থন কৰিব লাগে।
5. যুক্তিবাদী ৰচনা
যুক্তিবাদী ৰচনা এক প্ৰকাৰৰ প্ৰবন্ধ য’ত কোনো বিশেষ বিষয়ৰ ওপৰত লেখকৰ দৃষ্টিভংগী সমৰ্থন কৰিবলৈ পাঠকক উদ্বুদ্ধ কৰাৰ লক্ষ্য লোৱা হয়। এটা তৰ্কমূলক প্ৰবন্ধত লেখকে তেওঁলোকৰ যুক্তিৰ ৰূপৰেখা প্ৰস্তুত কৰা এটা থীছিছ ষ্টেটমেণ্ট উপস্থাপন কৰে আৰু তাৰ পাছত তেওঁলোকৰ যুক্তিক শক্তিশালী কৰাৰ বাবে প্ৰমাণ উপস্থাপন কৰে।
অসমীয়া ভাল প্ৰবন্ধ:
মৌলিক অধিকাৰ
এনে অধিকাৰ চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে নাগৰিকসকলৰ বাবে এক সুৰক্ষা কিয়নো চৰকাৰ বা ব্যক্তি নহয়, আইনৰ শাসন থকাটো প্ৰয়োজনীয়। এই অধিকাৰবোৰ কৰ্তৃত্বৰ দ্বাৰা উলংঘন কৰিবলৈ সাহস নকৰে কিয়নো সেইবোৰ সংবিধানৰ দ্বাৰা স্পষ্টভাৱে জনসাধাৰণক দিয়া হয়। আদালতসমূহে এই অধিকাৰসমূহ বজাই ৰাখিবলৈ সম্পূৰ্ণৰূপে প্ৰয়োজন আৰু চৰকাৰ আদালতৰ প্ৰতি উত্তৰদায়ক। ইমান দিন বশ্যতাত বাস কৰাৰ পিছত, মানুহে পাহৰি গৈছে স্বাধীনতাৰ অৰ্থ কি। এই অধিকাৰবোৰে মানুহক আশা আৰু বিশ্বাস প্ৰদান কৰে যে তেওঁলোকৰ বিকাশ বন্ধ নহ’ব। তেওঁলোক শাসকসকলৰ ইচ্ছাৰ পৰা মুক্ত। এই অধিকাৰবোৰ সেই অৰ্থত স্বাধীনতাৰ বাবে দীঘলীয়া সংগ্ৰামৰ প্ৰথম ফল আৰু সন্তুষ্টি আৰু সফলতাৰ অনুভূতি আনিছে।
আনকি উপসাগৰীয় দেশ বা কমিউনিষ্ট দেশবোৰতো, নাগৰিকসকল মুক্ত। তেনেহ’লে আমাৰ স্বাধীনতা তেওঁলোকৰ স্বাধীনতাতকৈ কেনেকৈ পৃথক? মৌলিক অধিকাৰৰ তালিকাত আমি কিমান মুক্ত তাৰ এক স্পষ্ট পৰিমাপ। উদাহৰণ স্বৰূপে, প্ৰতিজন ভাৰতীয় নাগৰিকে তেওঁৰ পচন্দৰ ধৰ্ম পালন কৰিবলৈ স্বাধীন, কিন্তু উপসাগৰীয় দেশবোৰত তেনে নহয়। আমাৰ বাক আৰু অভিব্যক্তিৰ অধিকাৰে আমাক চৰকাৰক মুক্তভাৱে সমালোচনা কৰিবলৈ সক্ষম কৰে।
মৌলিক অধিকাৰৰ নিৰ্দিষ্ট বৈশিষ্ট্যসমূহ:
মৌলিক অধিকাৰবোৰ পৰম নহয়, সেইবোৰ যুক্তিসঙ্গত সীমাৰ অধীন। তেওঁলোকে এজন ব্যক্তিৰ স্বাধীনতা আৰু সামাজিক সুৰক্ষাৰ মাজত স্থিৰতাক লক্ষ্য কৰে, কিন্তু সঠিক সীমাবদ্ধতা আইনী পৰ্যালোচনা সাপেক্ষে। এই অধিকাৰবোৰৰ কিছুমান নিৰ্দিষ্ট বিশেষত্বৰ ওপৰত এয়া চকু দিয়া হৈছে:
- সকলো মৌলিক অধিকাৰ স্থগিত কৰিব পাৰি। জৰুৰীকালীন অৱস্থাত, দেশৰ সুৰক্ষা আৰু অখণ্ডতাৰ স্বাৰ্থত স্বাধীনতাৰ অধিকাৰ স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে স্থগিত কৰা হয়।
- বহুতো মৌলিক অধিকাৰ ভাৰতীয় নাগৰিকৰ বাবে, কিন্তু কিছুমান মৌলিক অধিকাৰৰ লাভালাভ দেশৰ নাগৰিক আৰু অ-নাগৰিক উভয়ে উত্থাপন কৰিব পাৰে।
- মৌলিক অধিকাৰসমূহ সংশোধন কৰিব পাৰি কিন্তু সেইবোৰ বাতিল কৰিব নোৱাৰি। মৌলিক অধিকাৰ বিলুপ্তিয়ে সংবিধানৰ মৌলিক নীতি উলংঘা কৰিব
- মৌলিক অধিকাৰ ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক দুয়োটা। নেতিবাচক শক্তিয়ে দেশখনক কিছুমান কাম কৰাত বাধা দিয়ে। ই দেশখনক বৈষম্যমূলক আচৰণ কৰাত বাধা দিয়ে।
- দেশৰ বিৰুদ্ধে কিছুমান অধিকাৰ উপলব্ধ। মানুহৰ বিৰুদ্ধে কিছুমান অধিকাৰ উপলব্ধ।
- মৌলিক অধিকাৰবোৰ যুক্তিসঙ্গত। যদি এজন নাগৰিকৰ মৌলিক অধিকাৰ উলংঘন কৰা হয়, তেওঁ আদালতলৈ যাব পাৰে।
- প্ৰতিৰক্ষা সেৱাত কাম কৰা সকলৰ বাবে কিছুমান মৌলিক অধিকাৰ উপলব্ধ নহয় কিয়নো সেইবোৰ কিছুমান অধিকাৰৰ পৰা সীমাবদ্ধ।
- মৌলিক অধিকাৰবোৰ ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক প্ৰকৃতিৰ। ভাৰতৰ নাগৰিকসকলক কোনো অৰ্থনৈতিক অধিকাৰৰ নিশ্চয়তা দিয়া হোৱা নাই, যদিও তেওঁলোকৰ অবিহনে তেওঁলোকৰ অধিকাৰ তুচ্ছ বা অমীমাংসিত।
- প্ৰতিটো অধিকাৰ কিছুমান কৰ্তব্যৰ সৈতে সম্পৰ্কিত।
- মৌলিক অধিকাৰৰ এক বহল দৃষ্টিভংগী আছে আৰু সেইবোৰে আমাৰ সামাজিক, অৰ্থনৈতিক, সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰে।
- মৌলিক অধিকাৰ আমাৰ সংবিধানৰ এক অপৰিহাৰ্য অংশ।
- চব্বিশটা প্ৰবন্ধ এই মৌলিক অধিকাৰসমূহৰ সৈতে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
- সংসদই এক বিশেষ প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে মৌলিক অধিকাৰ সংশোধন কৰিব পাৰে।
- মৌলিক অধিকাৰৰ উদ্দেশ্য হৈছে ব্যক্তিগত স্বাৰ্থৰ সৈতে সামূহিক আগ্ৰহ পুনৰুদ্ধাৰ কৰা।
মৌলিক অধিকাৰৰ শ্ৰেণীবিভাজন
মৌলিক অধিকাৰসমূহক ৬ টা শ্ৰেণীত শ্ৰেণীবদ্ধ কৰা হৈছে। এইবোৰ হৈছে:
- সমতাৰ অধিকাৰ
- স্বাধীনতাৰ অধিকাৰ
- শোষণৰ বিৰুদ্ধে অধিকাৰ
- ধৰ্মৰ স্বাধীনতাৰ অধিকাৰ
- সাংস্কৃতিক আৰু শৈক্ষিক অধিকাৰ
- সাংবিধানিক প্ৰতিকাৰৰ অধিকাৰ
- সমতাৰ অধিকাৰ (Right to Equality)
ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত আছে আইনৰ সন্মুখত সমতা যাৰ অৰ্থ হৈছে জাতি, ধৰ্ম, ৰং বা লিংগৰ আধাৰত বৈষম্যনিষিদ্ধ কৰা, আইনৰ সমান সুৰক্ষা, ৰাজহুৱা নিযুক্তিত সমান সুযোগ আৰু অস্পৃশ্যতা আৰু উপাধি বিলুপ্তি। ইয়াত কোৱা হৈছে যে সকলো নাগৰিক আইনৰ আগত সমান আৰু কোনো ধৰণৰ বৈষম্য থাকিব নোৱাৰে। এই অধিকাৰত এইটোও কোৱা হৈছে যে সকলো ৰাজহুৱা স্থানত সকলোৰে সমান প্ৰৱেশাধিকাৰ থাকিব।
সমান সুযোগ প্ৰদান কৰিবলৈ, যুদ্ধ বিধৱা আৰু শাৰীৰিকভাৱে বিকলাঙ্গ ব্যক্তিৰ বাবে অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি আৰু অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ বাহিৰে চৰকাৰী সেৱাত কোনো সংৰক্ষণ নাথাকিব।
এই অধিকাৰ মুখ্যতঃ অস্পৃশ্যতা বিলুপ্ত কৰাৰ বাবে প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল, যিটো ভাৰতত কেইবা দশক ধৰি প্ৰচলিত আছিল।
- স্বাধীনতাৰ অধিকাৰ (Right to Freedom)
ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত আছে বাক স্বাধীনতা, মত প্ৰকাশৰ স্বাধীনতা, ইউনিয়ন আৰু সহযোগী গঠনৰ স্বাধীনতা আৰু ভাৰতৰ যিকোনো স্থানত ভ্ৰমণ কৰাৰ স্বাধীনতা, ভাৰতৰ যিকোনো প্ৰঙ্গত বাস কৰাৰ আৰু বসতি স্থাপনৰ স্বাধীনতা আৰু যিকোনো বৃত্তি বাছনি কৰাৰ স্বাধীনতা।
ইয়াত লগতে কোৱা হৈছে যে ভাৰতৰ যিকোনো নাগৰিকৰ দেশৰ যিকোনো প্ৰকাৰত সম্পত্তি ক্ৰয়, বিক্ৰী আৰু ধৰি ৰখাৰ সম্পূৰ্ণ অধিকাৰ আছে। মানুহৰ যিকোনো বাণিজ্য বা ব্যৱসায়ত লিপ্ত হোৱাৰ স্বাধীনতা থাকিব। এই অধিকাৰে এইটোও সংজ্ঞায়িত কৰে যে এজন ব্যক্তিক একেটা অপৰাধৰ বাবে দুবাৰ দোষী সাব্যস্ত কৰিব নোৱাৰি আৰু লগতে নিজৰ বিৰুদ্ধে সাক্ষী হিচাপে থিয় হ’বলৈ বাধ্য কৰিব নোৱাৰি।
- ধৰ্মৰ স্বাধীনতাৰ অধিকাৰ (Right to Freedom of Religion)
ইয়াত কোৱা হৈছে যে ভাৰতৰ সকলো নাগৰিকৰ বাবে বিবেকৰ সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা থাকিব। সকলোৰে তেওঁলোকৰ পচন্দৰ ধৰ্ম মুক্তভাৱে গ্ৰহণ, অনুশীলন আৰু প্ৰসাৰ কৰাৰ অধিকাৰ থাকিব আৰু ৰাজ্যখনে কোনো ব্যক্তিৰ কোনো ধৰ্মীয় বিষয়ত কোনো ধৰণে বাধা নিদিব। সকলো ধৰ্মৰ ধৰ্মীয় আৰু দাতব্য উদ্দেশ্যৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠান স্থাপন আৰু বজাই ৰখাৰ অধিকাৰ থাকিব আৰু এইবোৰৰ সন্দৰ্ভত তেওঁলোকৰ নিজৰ কাম-কাজ পৰিচালনা কৰিবলৈ স্বাধহ্যকৰিব।
- শোষণৰ বিৰুদ্ধে অধিকাৰ (Right against Exploitation)
ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত আছে যিকোনো ধৰণৰ বলপূৰ্বক শ্ৰম নিষিদ্ধ কৰা। 14 বছৰৰ তলৰ শিশুক খনি বা কাৰখানাত কাম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া নহয় য’ত জীৱনৰ বিপদাশংকা জড়িত থাকে। ইয়াৰ মতে, কোনো ব্যক্তিৰ আন জনক কোনো ধৰণে শোষণ কৰাৰ অধিকাৰ নাই। সেয়েহে, মানৱ সৰবৰাহ আৰু ভিক্ষাক আইনী অপৰাধ কৰা হৈছে আৰু জড়িত থকা সকলক জৰিমনা দিব লাগিব। একেদৰে, অসৎ উদ্দেশ্যৰ বাবে মহিলা আৰু শিশুসকলৰ মাজত দাসত্ব আৰু যান-বাহনক অপৰাধ বুলি ঘোষণা কৰা হৈছে। শ্ৰমিকৰ বিপৰীতে নিম্নতম মজুৰি পৰিশোধ ৰ সংজ্ঞা দিয়া হয় আৰু এই ক্ষেত্ৰত কোনো আপোচ কৰাৰ অনুমতি দিয়া নহয়।
- সাংস্কৃতিক আৰু শৈক্ষিক অধিকাৰ (Cultural and Educational Right)
এইটো আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অধিকাৰবোৰৰ ভিতৰত এটা, কিয়নো শিক্ষাক প্ৰতিটো শিশুৰ প্ৰাথমিক অধিকাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। সাংস্কৃতিক অধিকাৰে কয় যে প্ৰতিখন ৰাষ্ট্ৰই ইয়াৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য সংৰক্ষণ কৰিব বিচাৰে। এই অধিকাৰ অনুসৰি, সকলোৱে তেওঁলোকৰ পচন্দৰ সংস্কৃতি বিকাশ কৰিবলৈ মুক্ত আৰু তেওঁলোকে বিচৰা যিকোনো ধৰণৰ শিক্ষা প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ মুক্ত। কোনো ব্যক্তিক তেওঁলোকৰ সংস্কৃতি, জাতি বা ধৰ্মৰ আধাৰত কোনো শিক্ষানুষ্ঠানত নামভৰ্তি কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰা নহ’ব। সকলো সংখ্যালঘুৰ তেওঁলোকৰ নিজা শিক্ষাপ্ৰতিষ্ঠান স্থাপন কৰাৰ অধিকাৰ আছে।
- সাংবিধানিক প্ৰতিকাৰৰ অধিকাৰ (Right to Constitutional Remedy)
এইটো নাগৰিকসকলক দিয়া এটা অতি বিশেষ অধিকাৰ। এই অধিকাৰ অনুসৰি, ওপৰোক্ত যিকোনো মৌলিক অধিকাৰ তেওঁক অস্বীকাৰ কৰিলে নাগৰিক এজনৰ আদালতলৈ যোৱাৰ ক্ষমতা আছে। আদালতে এই অধিকাৰসমূহ ভংগ কৰাৰ বিৰুদ্ধে ৰক্ষী হিচাপে থিয় দিছে। যদি কোনো ক্ষেত্ৰত চৰকাৰে কোনো ব্যক্তিৰ প্ৰতি বলপূৰ্বক বা ইচ্ছাকৃতভাৱে অন্যায় কৰে বা যদি কোনো কাৰণ নোহোৱাকৈ বা বেআইনী কাৰ্য্যৰ দ্বাৰা এজন ব্যক্তিক কাৰাবাস দিয়া হয় তেনেহ’লে সাংবিধানিক প্ৰতিকাৰৰ অধিকাৰে ব্যক্তিজনক আদালতলৈ গৈ চৰকাৰৰ কাৰ্যকলাপৰ বিৰুদ্ধে ন্যায় প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে।
উপসংহাৰ
সংবিধানৰ ভিতৰত সমতাৰ অধিকাৰক নিঃসন্দেহে ভাৰত গণৰাজ্যত গণতন্ত্ৰপ্ৰতিষ্ঠানৰ দিশত এক দৃঢ় পদক্ষেপ হিচাপে বিবেচনা কৰা হ’ব। ভাৰতীয় নাগৰিকসকলক এই মৌলিক অধিকাৰসমূহৰ জৰিয়তে আশ্বাস দিয়া হৈছে যে তেওঁলোকে ভাৰতীয় গণতন্ত্ৰত বাস কৰালৈকে তেওঁলোকৰ জীৱন সম্প্ৰীতিৰে অতিবাহিত কৰিব পাৰে।কোনো স্বাধীনতা চৰ্তহীন বা সম্পূৰ্ণৰূপে সীমাহীন হ’ব নোৱাৰে। যদিও গণতন্ত্ৰত বাক আৰু মত প্ৰকাশৰ স্বাধীনতা বজাই ৰখা আৰু সুৰক্ষিত কৰাটো অত্যাৱশ্যকীয়, সেয়েহে সামাজিক শৃংখলা বজাই ৰখাৰ বাবে এই স্বাধীনতাৰ ওপৰত কেইটামান নিয়ন্ত্ৰণ ৰখাটো প্ৰয়োজনীয়। সেই অনুসৰি, অনুচ্ছেদ 19 (2)ৰ অধীনত, ৰাজ্যখনে ৰাজ্যৰ নিৰাপত্তা, ৰাজহুৱা শৃংখলা, সাৰ্বভৌমত্ব আৰু অখণ্ডতাৰ স্বাৰ্থত বা কথোপকথনআৰু মত প্ৰকাশৰ অধিকাৰ প্ৰয়োগ ৰ ক্ষেত্ৰত বা আদালতঅৱমাননাৰ সন্দৰ্ভত ব্যৱহাৰিক প্ৰতিবন্ধকতা আৰোপ কৰিব পাৰে।
